Zatrudniony w połowie 2024 r. pracownik z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności pracuje 7 godzin dziennie i 35 godzin tygodniowo, od poniedziałku do piątku, od 700 do 1400. Stawkę godzinową 27,20 zł, odpowiadającą wykonywanej pracy, przeliczamy w jego przypadku w następujący sposób: 8 godz. : 7 godz. = 1,143; 27,20 zł x 1,143 = 31,09 zł. Czy jest to prawidłowe przeliczenie? Czy w listopadzie 2024 r. należało aneksować jego umowę o pracę lub uzupełnić wynagrodzenie do płacy minimalnej, jeśli minimalna stawka godzinowa dla pracownika pełnosprawnego, świadczącego pracę przez 8 godzin dziennie i 40 godzin tygodniowo na podstawie umowy o pracę wyniosła 28,29 zł?
Czas pracy osoby z umiarkowanym i znacznym stopniem niepełnoprawności nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo. Tę zasadę ustanawia art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2024 r. poz. 44 z późn. zm.), dalej ustawy o rehabilitacji. Obowiązuje ona w sytuacji z pytania, co oznacza, że pracownik nie wystąpił o jej wyłączenie na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 2 ustawy o rehabilitacji.
Konsekwencje stosowania niższych norm czasu pracy dla osób niepełnosprawnych w stopniu umiarkowanym określa art. 18 ustawy o rehabilitacji. Przepis ten:
W stanowisku z 29 sierpnia 2014 r. w sprawie wykładni przepisów ustawy o rehabilitacji (znak GNP-306-023-102-1/14) Departament Prawny Głównego Inspektoratu Pracy podkreślił, że: "(...) intencją ustawodawcy było niedopuszczenie do sytuacji, w której objęcie osób niepełnosprawnych szczególną ochroną w zakresie czasu pracy prowadziłoby do ich pokrzywdzenia w zakresie wynagrodzenia. Ratio legis przywołanych regulacji jest dostosowanie norm czasu pracy osób niepełnosprawnych do ich psychofizycznych możliwości, poprzez sztywne ukształtowanie/skrócenie norm czasu pracy, przy jednoczesnym utrzymaniu wysokości wynagrodzenia. Dyspozycja art. 18 ustawy (o rehabilitacji - przyp. red.) znajduje zastosowanie wyłącznie w sytuacji przejścia z norm powszechnie obowiązujących na normy szczególne przewidziane w art. 15 ustawy, gdy wskutek redukcji czasu pracy dochodziłoby do obniżenia pensji pracownika.
Reasumując, obowiązek podwyższenia godzinowej stawki wynagrodzenia zasadniczego, o którym mowa w art. 18 ustawy, aktualizuje się jedynie w przypadku zastosowania szczególnych norm czasu pracy z art. 18 ustawy, nie zaś w sytuacji odwrotnej (przejścia z norm szczególnych na ogólne).".
W świetle powyższego należy uznać praktyki Czytelnika w zakresie przeliczenia stawki godzinowej za nieuzasadnione. Od nawiązania stosunku pracy zatrudnia on pracownika z niepełnosprawnością w stopniu umiarkowanym, do którego, zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o rehabilitacji, stosuje się skróconą normę czasu pracy. Powinien mu zatem wypłacać godzinową stawkę wynagrodzenia zasadniczego, odpowiadającą wykonywanej pracy, czyli 27,20 zł, a w listopadzie 28,29 zł (stawka wynikająca z płacy minimalnej: 4.300 zł : 152 godz.). W przedstawionych przez niego warunkach nie występują okoliczności wskazane w art. 18 pkt 2 ustawy o rehabilitacji. Nie ma też podstaw do aneksowania umowy o pracę, czy uzupełniania wynagrodzenia za listopad 2024 r. do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Ważne: Pracodawca, który z powodu własnego błędu wypłacał pracownikowi zawyżone wynagrodzenie, może dokonać potrącenia nadwyżki wyłącznie za pisemną zgodą pracownika (art. 91 K.p. i pismo GIP z 1 lipca 2009 r., znak GPP-110-4560-43/09/PE/RP). |
W przypadku gdy pracownik nie zgodzi się na potrącenie, o którym mowa wyżej, pracodawca może wystąpić do sądu o zwrot nadpłaty w trybie bezpodstawnego wzbogacenia (art. 405 w zw. z art. 300 K.p.). Musi przy tym liczyć się z tym, że:
|