Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Podatki  »  Procedura podatkowa  »   Jaki mandat grozi za wykroczenia skarbowe?
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Jaki mandat grozi za wykroczenia skarbowe?

Gazeta Podatkowa nr 49 (1820) z dnia 21.06.2021
Małgorzata Żujewska

Urzędy skarbowe i celno-skarbowe mogą od 1 maja 2021 r. wystawiać za wykroczenia skarbowe mandaty na kwotę do 14.000 zł. Grzywna powinna być jednak adekwatna do wagi uchybienia. Najwyższych kar powinni spodziewać się przemytnicy i handlarze nielegalnymi wyrobami akcyzowymi.

Tryb mandatowy

Uchybienia w wykonywaniu obowiązków podatkowych, klasyfikowane jako wykroczenia skarbowe, mogą być karane w trybie mandatowym - bez udziału sądu.

Wykroczeniem skarbowym jest czyn zabroniony, w wyniku którego kwota uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej, np. podatku, nie przekracza pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia w czasie jego popełnienia. W 2021 r. ten próg wynosi 14.000. Wykroczeniami skarbowymi są także inne uchybienia - nieskutkujące zaniżeniem lub narażeniem na uszczuplenie należności publicznoprawnej - jeżeli tak stanowi Kodeks karny skarbowy. Przykładami takich przewinień są: niezłożenie deklaracji w terminie, nierzetelne prowadzenie księgi podatkowej czy niewydanie klientowi paragonu.

Uprawnionymi do wystawiania mandatów karnych za wykroczenia skarbowe są upoważnieni pracownicy urzędów skarbowych oraz upoważnieni pracownicy i funkcjonariusze Służby Celno-Skarbowej. Tryb mandatowy stosuje się, gdy osoba sprawcy i okoliczności popełnienia czynu nie budzą wątpliwości, a ponadto sprawca godzi się na przyjęcie mandatu karnego. Odmowa nie jest jednak sposobem na uniknięcie kary. Jeżeli sprawca nie wyrazi zgody na przyjęcie mandatu karnego, sprawa podlega rozpoznaniu na zasadach ogólnych, co w praktyce oznacza najczęściej skierowanie jej do sądu.

Wzrost grzywny

Zasady wymiaru grzywny nakładanej mandatem karnym zmieniły się 1 maja 2021 r.

Regulacje obowiązujące przed tą datą przewidywały, że grzywna nie może przekroczyć podwójnej wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, a obecne - że wolno ją nałożyć w wysokości do pięciokrotności tej pensji. W konsekwencji z dnia na dzień górna granica sankcji wymierzanej w trybie mandatowym za wykroczenia skarbowe popełnione w 2021 r. wzrosła z 5.600 zł (2 × 2.800 zł) do 14.000 zł (5 × 2.800 zł).

Nie każdy mandat karny wystawiony od 1 maja 2021 r. może jednak być wystawiony na kwotę wyższą niż 5.600 zł. Przesądza o tym art. 2 § 2 Kodeksu karnego skarbowego. Przepis ten stanowi, że w przypadku gdy w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna niż w czasie popełnienia wykroczenia skarbowego, stosuje się ustawę nową, jednakże należy stosować ustawę obowiązującą poprzednio, jeżeli jest względniejsza dla sprawcy. Nowe regulacje dotyczące wymiaru grzywny w trybie mandatowym - jako mniej korzystne dla karanych - stosuje się więc do wykroczeń skarbowych popełnionych od 1 maja 2021 r. Grzywna może być nałożona w drodze mandatu karnego w wysokości do pięciokrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę tylko za wykroczenia skarbowe popełnione od 1 maja 2021 r. Grzywna za wykroczenia skarbowe popełnione przed tą datą nie może przekroczyć podwójnej wysokości minimalnej pensji (przykład).

Adekwatna kara

Wysokość grzywny w konkretnym przypadku zależy od wielu okoliczności.

Organ mandatowy powinien wymierzyć karę - w przewidzianych prawem granicach - adekwatną do wagi wykroczenia skarbowego. Należy odpowiednio stosować art. 12 i 13 Kodeksu karnego skarbowego. Kara powinna uwzględniać stopień społecznej szkodliwości wykroczenia skarbowego, czyli przede wszystkim rodzaj i charakter zagrożonego lub naruszonego dobra, wagę niedopełnionego obowiązku finansowego, wysokość uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej, sposób i okoliczności popełnienia czynu zabronionego. Istotne są ponadto motywacja sprawcy i sposób zachowania po popełnieniu wykroczenia skarbowego. Organ, wymierzając karę, powinien brać pod uwagę cele zapobiegawcze i wychowawcze, które ma ona osiągnąć w stosunku do sprawcy, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Grzywna powinna być ustalona z uwzględnieniem sytuacji życiowej sprawcy: stosunków rodzinnych, stanu majątkowego, dochodów, możliwości zarobkowania itp. (por. odpowiedź Ministerstwa Finansów na interpelację poselską nr 23185/2021).

Podstawowym powodem zmiany górnej granicy wymiaru grzywny nakładanej mandatem karnym była potrzeba objęcia postępowaniem mandatowym szerszego zakresu uchybień kwalifikowanych jako wykroczenia skarbowe. Więcej spraw może być obecnie szybciej załatwianych bez udziału sądu - bez konieczności występowania do niego z aktem oskarżenia lub z wnioskiem o wyrażenie zgody na dobrowolne poddanie się sprawcy odpowiedzialności. Resort finansów deklaruje, że zmiana górnej granicy wymiaru grzywny nie powinna mieć wpływu na wysokość mandatów za drobne wykroczenia skarbowe, np. złożenie zeznania podatkowego po terminie. Wyższe mandaty mogą otrzymać przemytnicy, handlarze nielegalnymi wyrobami akcyzowymi czy osoby, które wbrew obowiązkowi nie zgłaszają przewozu gotówki przez granice UE w kwocie powyżej równowartości 10.000 euro.

Uchylenie mandatu

Organ mandatowy nie może zmienić grzywny wymierzonej prawomocnym mandatem karnym. Dopuszczalne jest natomiast w pewnych przypadkach jego uchylenie. Sytuacje te zostały wskazane w art. 140 Kodeksu karnego skarbowego.

Po pierwsze, mandat karny podlega uchyleniu, jeżeli grzywnę nałożono za czyn niebędący wykroczeniem skarbowym. Po drugie, gdy ukarana została osoba, która nie podpisała mandatu karnego lub która nie ponosi odpowiedzialności za wykroczenie skarbowe. Ponadto uchylaniu podlegają mandaty karne wystawione w przypadku, gdy tryb mandatowy nie może być zastosowany z powodu zbiegu przepisów lub gdy za wykroczenie skarbowe należałoby orzec przepadek przedmiotów. Poza tym przesłanką uchylenia jest nałożenie grzywny w wysokości przekraczającej dopuszczalną wysokość, z tym że uchylenie dotyczy tylko części przewyższającej dozwolony pułap.

Uprawnionym do uchylenia prawomocnego mandatu karnego jest sąd, na którego obszarze działania została w trybie mandatowym nałożona kara grzywny. Uchylenie następuje z urzędu albo na wniosek ukaranego, jego przedstawiciela ustawowego lub opiekuna prawnego. Wniosek musi być złożony nie później niż w terminie 7 dni od daty przyjęcia mandatu. Sąd, uchylając mandat karny, nakazuje podmiotowi, na rachunek, z którego pobrano grzywnę, niezwłoczny zwrot uiszczonej kwoty. Zwrot nie nastąpi jednak, jeżeli czyn zarzucany sprawcy wyczerpuje znamiona przestępstwa skarbowego, przestępstwa lub wykroczenia. W takim wypadku uiszczoną kwotę zatrzymuje się do zakończenia postępowania jako zabezpieczenie majątkowe grożących kar, środków karnych lub innych środków oraz kosztów postępowania. Po uchyleniu mandatu karnego sprawa jest rozpoznawana na zasadach ogólnych.

Przykład

Podatnik nie złożył w terminie zeznania podatkowego PIT-28 za 2020 r. Urząd skarbowy zakwalifikował to uchybienie jako wykroczenie skarbowe na podstawie art. 56 § 4 Kodeksu karnego skarbowego. Podatnik został poinformowany o wszczęciu w tej sprawie postępowania mandatowego 15 czerwca 2021 r. Grozi mu grzywna do 5.600 zł. Wykroczenie skarbowe zostało bowiem popełnione przed 1 maja 2021 r. Termin złożenia PIT-28 za 2020 r. upłynął 1 marca 2021 r.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 10.09.1999 r. - Kodeks karny skarbowy (Dz. U. z 2021 r. poz. 408 ze zm.)

Procedura podatkowa - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.