W małych rodzinnych firmach codzienną praktykę stanowi pomoc krewnych w ich prowadzeniu. Na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych skutki udzielania i otrzymania takiej pomocy uzależnione są od stopnia pokrewieństwa tych osób z przedsiębiorcą.
Do prowadzenia swojej jednoosobowej firmy wynajęłam lokal użytkowy. W celu zaaranżowania przestrzeni na potrzeby wykonywanej przeze mnie działalności usługowej zatrudnię swoją 22-letnią córkę - studentkę wydziału wzornictwa na ASP. Druga córka licealistka (16 lat) zajmie się promowaniem nowego punktu w social mediach. Obu córkom zamierzam wypłacić wynagrodzenia za wykonane prace. Czy ich wartością będą mogła obciążyć firmowe koszty podatkowe?
Wynagrodzenia wypłacane przez rodziców-przedsiębiorców dzieciom, niezależnie od tego, czy dzieci te są małoletnie czy pełnoletnie, w firmie rodzica podlegają ujęciu w rachunku kosztowym.
Z brzmienia art. 23 ust. 1 pkt 10 ustawy o pdof (Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.) wynika, że kosztu podatkowego nie stanowi wartość własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci, natomiast w przypadku działalności w formie spółki niebędącej osobą prawną - także małżonków i małoletnich dzieci jej wspólników. Kosztem jest jednak wynagrodzenie małżonka podatnika i jego małoletnich dzieci, a w przypadku wymienionej spółki - także małżonków i małoletnich dzieci wspólników z tytułu umowy: o pracę, zlecenia bądź o dzieło, z tytułu działalności wskazanej w art. 13 pkt 2 i pkt 9 ustawy o pdof, a także z tytułu odbywania praktyk absolwenckich, o których mowa w ustawie o praktykach absolwenckich.
W ramach jednoosobowej działalności gospodarczej prowadzę warsztat wulkanizatorski oraz mechaniki pojazdowej (podatek liniowy). Syn (lat 20) ukończył w czerwcu br. technikum samochodowe i postanowił spróbować swoich sił w ramach własnej jednoosobowej firmy (skala podatkowa). Na dobry start zamierzam mu użyczyć jeden z trzech garaży stanowiących środki trwałe w mojej firmie. W jaki sposób użyczenie to będzie podlegało u każdego z nas rozliczeniu w pdof?
W sytuacji opisanej w pytaniu Czytelnik z racji użyczenia garażu synowi na okres tego użyczenia zostanie pozbawiony możliwości obciążania kosztów podatkowych w swojej firmie amortyzacją tego składnika. Takie ograniczenie zostało określone w art. 23 ust. 1 pkt 45a lit. c) ustawy o pdof.
Z kolei syn, który otrzyma do używania w ramach użyczenia garaż będący środkiem trwałym Czytelnika, będzie uprawniony do ujmowania w kosztach podatkowych w swojej firmie wydatków związanych z jego utrzymaniem i eksploatacją. Jednocześnie jako osoba prowadząca działalność gospodarczą uzyska z tytułu użytkowania użyczonej nieruchomości przychód podatkowy z nieodpłatnych świadczeń w związku z brakiem obowiązku zapłaty. Jednak w analizowanym przypadku, z uwagi na powiązania rodzinne pomiędzy stronami umowy użyczenia, znajdzie zastosowanie zwolnienie od podatku, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o pdof. Dlatego przychód ten nie będzie opodatkowany.
Trzy lata temu przejąłem od ojca odchodzącego na emeryturę rodzinny biznes - piekarnię z cukiernią. W jej prowadzeniu pomaga mi jako osoba współpracująca najmłodsza, ale już pełnoletnia córka. Ponieważ planuję, że w przyszłości to ona przejmie firmę, chciałbym jej opłacić kursy przedsiębiorczości oraz zarządzania kadrą. Czy wydatki, jakie z tego tytułu poniosę, mogę rozliczyć w firmowych kosztach?
Wydatków na podnoszenie kwalifikacji zawodowych osoby współpracującej ustawodawca nie wyłączył z kosztów podatkowych. Stąd na zasadach ogólnych - czyli gdy można wykazać związek wydatku z działalnością przedsiębiorcy - podlega on ujęciu w firmowym rachunku kosztowym. Koszty firmowe stanowią również wydatki związane z wypłatą takiej osobie diet za odbyte podróże służbowe (w tym te związane ze szkoleniami) oraz używaniem przez nią na potrzeby przedsiębiorcy prywatnego samochodu osobowego. Tu jednak należy je ograniczać w ramach odpowiedniego ustawowego limitu - właściwego do zastosowania w zależności od tytułu własności pojazdu.
W ramach działalności gospodarczej (zasady ogólne) zajmuję się wypożyczaniem sprzętu sportowego i rehabilitacyjnego. Na okres wakacyjny zatrudniłam brata - studenta (24 lata) na umowę o pracę w prowadzonej przeze mnie sezonowo wypożyczalni sprzętu wodnego. Czy w pdof opłacane od jego należności składki ZUS powinnam rozliczać jak składki za osobę współpracującą?
NIE. Obciążanie firmowych kosztów podatkowych wartością składek ZUS w sposób przewidziany dla osób współpracujących dotyczy składek ubezpieczeniowych tylko tych członków rodziny, którzy posiadają status tzw. osoby współpracującej. Przepisy funkcjonujące w zakresie ubezpieczeń społecznych wskazują natomiast, że taki status może posiadać tylko małżonek, dzieci (własne, drugiego małżonka i przysposobione), rodzice, macocha i ojczym oraz osoby przysposabiające, pozostające z przedsiębiorcą we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracujące przy prowadzeniu tej działalności (art. 8 ust. 11 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - Dz. U. z 2025 r. poz. 350 ze zm.). W efekcie składki ZUS od wynagrodzeń brata będą w firmie Czytelniczki ujmowane w firmowych kosztach podatkowych.
W ramach działalności gospodarczej prowadzę salon zabaw dla dzieci, w którym organizuję m.in. imprezy urodzinowe z animatorami. Z uwagi na brak osób chętnych do pracy od czasu do czasu może pojawiać się konieczność posiłkowania się przy ich organizacji doraźnym zatrudnieniem moich krewnych, z którymi zamierzam zawierać umowy zlecenia. Czy wypłacane im wynagrodzenia powinnam opodatkowywać zaliczkowo czy ryczałtowo?
Na zasady naliczania i poboru pdof od wartości wynagrodzeń zleceniobiorców - niezależnie od tego, czy są to członkowie rodziny czy nie - wpływ ma wysokość należności przysługującej zleceniobiorcy określonej w takiej umowie. Gdy nie jest ona wyższa niż 200 zł, to w takiej sytuacji należy ją opodatkować ryczałtowo w wysokości 12% przychodu (art. 30 ust. 1 pkt 5a ustawy o pdof). W pozostałych przypadkach przedsiębiorca jako zleceniodawca zobowiązany jest do pobrania zaliczki na podatek dochodowy na zasadach określonych w art. 41 ust. 1 i ust. 1a ustawy o pdof.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
