Pracodawca otrzymał polecenie pokontrolne dotyczące uzupełnienia umów o pracę pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze o limit godzin, którego przekroczenie uprawnia do dodatków jak za godziny nadliczbowe. Jak określić ten limit w sytuacji, gdy pracownicy w niektóre dni tygodnia pracują co najmniej 8 godzin na dobę?
Limit można określić wskazując górną granicę godzin w tygodniu lub w danym okresie rozliczeniowym, której przekroczenie uprawnia do dodatków.
W myśl art. 151 § 5 K.p., w przypadku zatrudnienia na część etatu strony ustalają w umowie o pracę dopuszczalną liczbę godzin pracy ponad określony w umowie wymiar czasu pracy, których przekroczenie uprawnia pracownika, oprócz normalnego wynagrodzenia, do dodatku do wynagrodzenia jak za godziny nadliczbowe. Limit ten może zostać ustalony na różny sposób, co podkreśla także Państwowa Inspekcja Pracy na stronie internetowej www.pip.gov.pl. Niektórzy autorzy są zdania, że w przypadku ustalenia rozkładu czasu pracy w umowie o pracę, powinny być w niej określone dwa limity, w ciągu doby i okresu rozliczeniowego (por. A. Sobczyk, Kodeks pracy 2011, Komentarz pod red. B. Wagner, Wydawnictwo ODDK Gdańsk 2011 r., str. 767). Określenie limitu w wymiarze dobowym nie jest jednak możliwe gdy pracownik świadczy pracę tylko w niektórych dniach, za to po 8 godzin dziennie. Przekroczenie ósmej godziny stanowi bowiem pracę w godzinach nadliczbowych na mocy art. 151 § 1 K.p. Ustalenie limitu na tym samym poziomie jest zatem bezprzedmiotowe. Podobnie gdy pracownik wykonuje pracę w dłuższym wymiarze dobowym (np. w systemie równoważnym), gdy przekroczenie planowego przedłużonego wymiaru dobowego jest pracą nadliczbową z mocy przepisów kodeksowych. W tej sytuacji limit dobowy miałby charakter iluzoryczny.
Z uwagi na powyższe, w okolicznościach opisanych w pytaniu pracodawca powinien rozważyć inne rozwiązania. Przykładowo może ustalić limit przez odniesienie się do wielkości etatu zapisując w umowie o pracę pracownika zatrudnionego na 3/4 (0,75) etatu, że praca w wymiarze przekraczającym 0,8 czy 0,9 etatu będzie uprawniała pracownika, oprócz normalnego wynagrodzenia, do dodatków, o których mowa w art. 1511 § 1 K.p. Dopuszczalne jest także określenie ogólnej miesięcznej liczby godzin powyżej umownie ustalonego wymiaru czasu pracy, po przekroczeniu której pracownik zatrudniony na część etatu będzie miał prawo do dodatku.
| Przykład |
Pracodawca zatrudnia pracownika w wymiarze czasu pracy 3/4 etatu, w jednomiesięcznym okresie rozliczeniowym. Wykonuje on pracę po 8 godzin przez część tygodnia, a niekiedy jednego dnia (wyrównawczo) przez mniejszą ilość godzin.
W sprawie limitu uprawniającego do dodatków strony zawarły w umowie następujące postanowienie: "Pracownikowi przysługuje dodatek, o którym mowa w art. 1511 § 1 K.p. w razie pracy przekraczającej o 20 godzin obowiązujący pracownika wymiar czasu pracy w danym okresie rozliczeniowym.".
W literaturze przedmiotu prezentowany jest pogląd, iż limit godzin, przekroczenie którego powoduje obowiązek wypłaty dodatków, powinien posiadać cechę adekwatności w stosunku do wymiaru czasu pracy. Przykładowo zapis umowny, iż pracownik zatrudniony na 1/8 etatu, nabywa prawo do dodatków jak za godziny nadliczbowe za każdą godzinę ponad 30 godzin przeciętnie w tygodniu, cechy tej nie posiada. Z wymiaru czasu pracy wynika bowiem, iż co do zasady będzie on pracował 5 godzin przeciętnie w tygodniu.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
