Wspólnik spółki jawnej pobierał zaliczki na poczet zysku. Obecna sytuacja spółki wskazuje, że rok obrotowy może się zamknąć niewielkim zyskiem albo nawet stratą. Jak postąpić w sytuacji, gdy zaliczki wypłacone wspólnikowi będą wyższe od przypadającego na niego zysku?
W sytuacji, gdy wypłacone w trakcie roku wspólnikowi zaliczki przewyższą przypadający na niego zysk za rok podatkowy, wówczas wspólnik może zwrócić nadpłacone kwoty albo też pozostawić do rozliczenia z zysku następnego roku. Jednak to drugie rozwiązanie nie jest obojętne podatkowo, jako że ze stanowiska organów podatkowych wynika, że w takiej sytuacji wspólnik uzyska przychód z nieodpłatnych świadczeń w wysokości równowartości odsetek, jakie musiałby zapłacić od pożyczki (korzysta on w tym okresie z cudzego kapitału). |
Podstawy prawne funkcjonowania spółki jawnej regulują przepisy art. 22-85 Kodeksu spółek handlowych. W kwestii prawa do zysku przepisy te zawierają ogólne postanowienia, z których wynika, że:
Żadne przepisy nie regulują kwestii wypłaty zysku w ciągu roku w formie zaliczek. Zatem zagadnienie to powinno być uregulowane przez wspólników. Przypomnijmy, że w kwestii tej (a także nadpłaty zaliczek na poczet zysku) Sąd Najwyższy w wyroku z 5 marca 2009 r., sygn. akt III CSK 290/08 orzekł, że w spółce jawnej "(...) do wypłaty udziału w zysku nie jest niezbędne podjęcie przez wspólników uchwały o przeznaczeniu zysku do wypłaty. Dopuszczalne jest zatem pobieranie przez wspólników określonych kwot z tego tytułu bez uchwały, a jedynie za zgodą wszystkich wspólników. Na takich samych warunkach dopuszczalne jest także pobieranie przez wspólników zaliczek na poczet przyszłego zysku, które nie podlegają rozliczeniu, jeżeli spółka nie osiągnie zysku. Oznacza to, że w razie nieosiągnięcia zysku wspólnik, który za zgodą wszystkich pozostałych wspólników pobrał kwotowe zaliczki na poczet udziału w zysku, nie ma obowiązku zwracać do kasy spółki jakiejkolwiek kwoty tytułem rozliczenia tej zaliczki. Rozliczenie zaliczki następuje w kolejnym okresie obrachunkowym, w którym spółka osiągnie zysk. (...)"
A zatem nadpłacone wspólnikowi zaliczki mogą pozostać do rozliczenia na kolejny okres (rok).
Wspólnicy spółki jawnej dochód uzyskiwany z działalności opodatkowują już w trakcie roku podatkowego. Dochód z tytułu udziału w spółce ustala się według zasad określonych w art. 8 ust. 1 ustawy o PDOF. Zgodnie z tym przepisem, przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału) oraz łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe.
Powyższe zasady stosuje się odpowiednio do:
Od tak ustalonego dochodu wspólnik spółki jawnej zobowiązany jest odprowadzać w trakcie roku podatkowego zaliczki na podatek dochodowy, a następnie rozliczyć ten dochód w rocznym zeznaniu podatkowym.
Ustalany w ciągu roku obrotowego zysk, a także wysokość wpłaconych zaliczek na podatek dochodowy, mogą się ostatecznie różnić od przysługującego zysku. Może zatem powstać sytuacja, że:
W przypadku zwrotu przez wspólnika różnicy pomiędzy pobranymi zaliczkami a rzeczywiście osiągniętym zyskiem albo powstałą stratą nie wystąpią żadne skutki podatkowe. Natomiast jeśli wspólnik nie zwróci nadpłaconego zysku, wówczas - według wyjaśnień organów podatkowych - uzyskuje on przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń (jako że dysponuje obcym kapitałem) w wysokości odsetek, jakie musiałby zapłacić, gdyby pobrane środki stanowiły pożyczkę. Tak wyjaśnił Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 25 kwietnia 2016 r., nr 1061-IPTPB1.4511.213.2016.1.KO, a także Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 16 kwietnia 2018 r., nr 0115-KDIT3.4011.150.2018.1.WRws.
Pisaliśmy o tym w Biuletynie Informacyjnym nr 14 z 10.05.2018 r. na str. 48-50 |
|