Środki pieniężne gromadzone na wydzielonym rachunku bankowym

Jesteśmy samorządową jednostką budżetową prowadzącą działalność oświatową. Na wyodrębnionym rachunku bankowym gromadzimy środki pochodzące ze źródeł określonych w uchwale organu stanowiącego. Na jakich kontach powinniśmy ewidencjonować takie środki?

Przepisy art. 223 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1870 ze zm.) stanowią, iż samorządowe jednostki budżetowe prowadzące działalność określoną w ustawie z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2016 r. poz. 1943 ze zm.) gromadzą na wydzielonym rachunku dochody określone w uchwale przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego. Dochody te mogą pochodzić w szczególności:

• ze spadków, zapisów i darowizn w postaci pieniężnej na rzecz jednostki budżetowej,
   
• z odszkodowań i wpłat za utracone lub uszkodzone mienie będące w zarządzie albo użytkowaniu jednostki budżetowej.

Katalog ww. dochodów jest otwarty. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego zobowiązany został do określenia tego katalogu w stosownej uchwale. Źródłem tych dochodów mogą być np.:

• opłaty za posiłki w stołówce szkolnej,
   
• czynsze za wynajem sal, pomieszczeń i innych powierzchni,
   
• opłaty za korzystanie z urządzeń, komputerów i wyposażenia,
   
• opłaty z tytułu organizowania dla dzieci i młodzieży wypoczynku w okresie ferii zimowych i wakacji letnich,
   
• opłaty za korzystanie z sali gimnastycznej, boiska oraz sprzętu sportowego,
   
• opłaty za wydanie duplikatu świadectwa i legitymacji szkolnej,
   
• odsetki od nieterminowego regulowania należności,
   
• odsetki bankowe od środków pieniężnych zgromadzonych na wydzielonym rachunku dochodów.

Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego zobowiązany został również do określenia m.in. sposobu przeznaczenia tych dochodów - z zastrzeżeniem, że dochody te wraz z odsetkami nie mogą być przeznaczone na finansowanie wynagrodzeń osobowych, a także sposobu i trybu sporządzania planu finansowego dochodów i wydatków nimi finansowanych, dokonywania zmian w tym planie oraz ich zatwierdzania. Wydatki finansowane tymi dochodami mogą być bowiem dokonywane do wysokości kwot zgromadzonych dochodów, w ramach planu finansowego (art. 223 ust. 3 ustawy o finansach publicznych). Oznacza to, że samorządowe jednostki budżetowe prowadzące działalność oświatową, poza planem finansowym dochodów i wydatków budżetowych, sporządzają również plan dochodów gromadzonych na wyodrębnionym rachunku i wydatków nimi finansowanych.

Co ważne, dochody gromadzone w samorządowych szkołach i placówkach oświatowych na wydzielonym rachunku bankowym nie podlegają w ciągu roku budżetowego odprowadzeniu na rachunek budżetu jednostki samorządu terytorialnego, a więc nie przekształcają się po zrealizowaniu kasowym (w momencie ich wpływu na rachunek bankowy) w dochody budżetowe. Odprowadzeniu na rachunek budżetu jednostki samorządu terytorialnego podlegają - stosownie do postanowień art. 223 ust. 4 ustawy o finansach publicznych - środki pieniężne, które pozostaną na wyodrębnionym rachunku na dzień 31 grudnia roku budżetowego. Operacja ta musi być przeprowadzona najpóźniej w terminie do dnia 5 stycznia następnego roku.

W myśl przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2017 r. poz. 760), dalej zwanego rozporządzeniem w sprawie szczególnych zasad rachunkowości budżetowej, do ewidencji środków pieniężnych (dochodów) gromadzonych na wydzielonym rachunku bankowym samorządowych jednostek oświatowych służy konto 132 "Rachunek dochodów jednostek budżetowych".

Co istotne, dochody jednostek budżetowych gromadzone w wyodrębnionym rachunku dochodów powinny być księgowane (w zależności od ich charakteru) odpowiednio na kontach 700 "Sprzedaż produktów i koszt ich wytworzenia", 730 "Sprzedaż towarów i wartość ich zakupu", 750 "Przychody finansowe" i 760 "Pozostałe przychody operacyjne". Nie powinny być one - naszym zdaniem - księgowane na koncie 720 "Przychody z tytułu dochodów budżetowych". Jednocześnie przypis należności z tytułu takich dochodów nie powinien być ujmowany w korespondencji z kontem 221 "Należności z tytułu dochodów budżetowych". Kontem przeciwstawnym w przypadku należności przypisanych z tytułu takich dochodów będzie konto 201 "Rozrachunki z odbiorcami i dostawcami".

Więcej na temat rachunkowości w jednostkach oświatowych można przeczytać w serwisie www.serwisbudzetowy.pl

W księgach rachunkowych samorządowej jednostki oświatowej ewidencja środków gromadzonych na wydzielonym rachunku bankowym może przebiegać zapisami: