Obowiązek ewidencjonowania kwot obrotu i podatku należnego przy pomocy kas rejestrujących dotyczy wyłącznie podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Na mocy rozporządzenia w sprawie zwolnień część podatników zwolniona jest jednak z tego obowiązku. Są to zarówno zwolnienia ze względu na osiągnięty obrót z tytułu sprzedaży na rzecz osób fizycznych, jak i ze względu na rodzaj wykonywanych czynności.
Ustawodawca wykluczył jednak z prawa do zwolnienia sprzedaż pewnych grup towarów i usług, które szczegółowo zostały określone w § 4 rozporządzenia.
Na mocy ww. § 4 rozporządzenia, zwolnień z ewidencjonowania, o których mowa w § 2 i § 3 nie stosuje się m.in. w przypadku:
1) dostaw:
– z wyjątkiem dostawy, o której mowa w lit. b–l) będącej dostawą towarów, o której mowa w poz. 35 załącznika do rozporządzenia (czyli na rzecz pracowników oraz członków spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych);
2) świadczenia usług:
– świadczonych przez stacjonarne placówki gastronomiczne, w tym również sezonowo, oraz
– usług przygotowywania żywności dla odbiorców zewnętrznych (katering),
– z wyjątkiem świadczenia usług na warunkach określonych w poz. 35 załącznika do rozporządzenia przez podatnika, o którym mowa w art. 8 ust. 2a ustawy o VAT (co oznacza w szczególności, że nabycie i odsprzedaż przez podatnika-pracodawcę przedmiotowych usług pracownikowi, w tym tzw. abonamentów medycznych, nie będzie podlegać bezwzględnemu obowiązkowi ewidencyjnemu) oraz świadczenia usług związanych z wyżywieniem wykonywanych na pokładach samolotów lub w sposób określony w poz. 45 załącznika do rozporządzenia (stołówki dla uczniów, studentów i nauczycieli).
Zatem w 2015 r. obowiązek stosowania kas rejestrujących mają m.in. wszystkie warsztaty samochodowe, zakłady kosmetyczne, lekarze i większość punktów gastronomicznych, świadczące usługi dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej lub rolników ryczałtowych.
Generalnie podatnicy wykonujący czynności wymienione w § 4 rozporządzenia tracą prawo do korzystania ze zwolnienia podmiotowego z ewidencjonowania z chwilą wykonania pierwszej takiej czynności.
| Przykład
Spółka w prowadzonej działalności dokonywała sprzedaży artykułów chemicznych przede wszystkim dla podmiotów gospodarczych (dla osób fizycznych sporadycznie, nie przekraczając limitu obrotu uprawniającego do zwolnienia z kasy) i dotychczas nie stosowała kasy rejestrującej. Dnia 16 stycznia 2015 r. spółka otworzyła dodatkowo sklep ze sprzętem telewizyjnym i telekomunikacyjnym, tj. z towarami wyłączonymi ze zwolnienia z ewidencjonowania za pomocą kasy. Sprzedaż takich towarów na rzecz osób fizycznych – stosownie do § 5 ust. 7 rozporządzenia w sprawie zwolnień – spowodowała, iż spółka utraciła prawo do zwolnienia podmiotowego z ewidencjonowania z chwilą dokonania pierwszej takiej sprzedaży. Zatem podatnik od 16 stycznia br. musi stosować kasę fiskalną, w której powinien ewidencjonować całą dokonywaną sprzedaż na rzecz osób fizycznych (jeżeli dokonywana przez niego sprzedaż artykułów chemicznych na rzecz osób prywatnych nie korzysta ze zwolnienia przedmiotowego z ewidencjonowania, np. z tytułu sprzedaży wysyłkowej). |
Natomiast w przypadku podatników korzystających ze zwolnienia ze względu na wysokość obrotów, którzy rozpoczynają wykonywanie usług wymienionych w § 4 ust. 2 lit. c–j) rozporządzenia, obowiązek rejestrowania sprzedaży tych usług w kasie fiskalnej powstanie po upływie dwóch miesięcy następujących po miesiącu, w którym wykonano taką czynność. Nie dotyczy to jednak podatników, którzy przed upływem tego okresu zaprzestaną ich świadczenia (§ 5 ust. 8 rozporządzenia).
Podatnik nie będzie musiał instalować kasy fiskalnej, jeśli zaprzestanie świadczenia tych usług w okresie tych dwóch miesięcy. Jednak ponowna ich sprzedaż po tym terminie spowoduje obowiązek ich rejestracji już w momencie ich wykonania.
| Przykład
Podatnik świadczy drobne usługi remontowe na rzecz osób prywatnych. Nie stosuje kasy fiskalnej, gdyż jego obroty nie przekraczają limitu 20.000 zł. W styczniu 2015 r. dodatkowo rozpoczął świadczenie usług w zakresie naprawy pojazdów silnikowych. Czynność taka – co do zasady – spowodowała obowiązek zainstalowania kasy i rozpoczęcia ewidencjonowania sprzedaży usług (zarówno z tytułu usług remontowych, jak i naprawy pojazdów silnikowych) od 1 kwietnia 2015 r. Zakładamy jednak, że podatnik zakończy świadczenie usług naprawy pojazdów przed 1 kwietnia br. W związku z tym, po 31 marca 2015 r. będzie mógł on w dalszym ciągu korzystać ze zwolnienia z ewidencjonowania, pod warunkiem, że obroty ze sprzedaży usług remontowych nie przekroczą 20.000 zł. Jeśli jednak podatnik np. z dniem 12 listopada 2015 r. ponownie rozpocznie wykonywanie usług naprawy pojazdów silnikowych na rzecz osób prywatnych, to z tym dniem utraci on prawo do zwolnienia podmiotowego z ewidencjonowania. Oznacza to, że pierwsza usługa wykonana w dniu 12 listopada 2015 r. powinna być zaewidencjonowana w kasie. Od tego dnia podatnik będzie musiał również ewidencjonować usługi remontowe. |
W przypadku, gdy dla danego podatnika mają zastosowanie różne terminy utraty mocy zwolnień – stosuje się termin najwcześniejszy (§ 5 ust. 10 rozporządzenia).
Przepisy § 9 rozporządzenia zawierają także regulacje przejściowe w zakresie stosowania przez podatników zwolnień z obowiązku ewidencjonowania. Mają one zastosowanie w stosunku do podatników świadczących usługi objęte nowym obowiązkiem ewidencjonowania (tj. wymienionych w § 4 pkt 2 lit. c–j) rozporządzenia), korzystających do końca 2014 r. ze zwolnienia ze względu na wysokość osiąganych obrotów.
W przypadku podatników, którzy po dniu 31 grudnia 2014 r. kontynuują wykonywanie ww. usług, ich świadczenie jest zwolnione z obowiązku ewidencjonowania jedynie do dnia 28 lutego 2015 r. – zwolnienie to straci moc z dniem 1 marca 2015 r. (§ 9 ust. 1 i 2 rozporządzenia).
| Przykład
Alina K. od 2011 r. prowadzi gabinet stomatologiczny. Do końca 2014 r. korzystała ze zwolnienia z ewidencjonowania ze względu na wysokość obrotów. Dnia 7 i 10 stycznia 2015 r. wykonała usługę stomatologiczną na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej. Oznacza to, że od 1 marca 2015 r. musi rozpocząć ewidencjonowanie tych usług w kasie fiskalnej. |
W sytuacji, gdy podatnik przed dniem 1 stycznia 2015 r. zaprzestał świadczenie wymienionych usług, jednak wznowił ich wykonywanie w 2015 r., to przysługuje mu zwolnienie z ewidencjonowania przez okres dwóch miesięcy następujących po miesiącu, w którym wykonana została taka usługa, nie dłużej jednak niż do dnia utraty mocy zwolnień ze względu na wysokość obrotów, o których mowa w § 3 ust. 1 pkt 1.
| Przykład
Od 2013 r. podatniczka prowadziła zakład kosmetyczny, lecz zlikwidowała go z końcem 2014 r. Od stycznia 2015 r. na rzecz osób fizycznych rozpoczęła jedynie sprzedaż preparatów kosmetycznych (lakiery do paznokci, odżywki itp.). Ze względu na niskie obroty korzysta ze zwolnienia z ewidencjonowania sprzedaży w kasie fiskalnej. Załóżmy, że w lipcu 2015 r. podatniczka ponownie rozpocznie świadczenie usług kosmetycznych. W związku z tym utraci ona prawo do zwolnienia podmiotowego z ewidencjonowania i od 1 października br. w prowadzonej działalności będzie musiała stosować kasę fiskalną. W kasie tej będzie musiała ewidencjonować zarówno świadczenie usług kosmetycznych, jak i sprzedaż preparatów kosmetycznych. |
Również dwa miesiące na zakup i rozpoczęcie ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kasy mają podatnicy, którzy dotychczas korzystali ze zwolnienia podmiotowego z ewidencjonowania a którzy po 31 grudnia 2014 r. rozpoczną świadczenie usług wymienionych w § 4 ust. 2 lit. c–j) rozporządzenia.
| Przykład
Podatnik (lekarz) od 2013 r. dokonuje sprzedaży artykułów medycznych głównie przedsiębiorcom oraz w niewielkim zakresie osobom fizycznym. Ze względu na niewielkie obroty korzysta ze zwolnienia z ewidencjonowania przy użyciu kasy. W połowie stycznia 2015 r. podatnik dodatkowo rozpoczął działalność w zakresie świadczenia usług medycznych. Usługi w zakresie opieki medycznej świadczonej przez lekarzy podlegają wyłączeniu ze zwolnienia z ewidencjonowania. W związku z tym, podatnik będzie musiał stosować kasę rejestrującą od 1 kwietnia 2015 r., tj. po dwóch miesiącach następujących po miesiącu wykonania pierwszej usługi medycznej. W kasie tej będzie musiał ewidencjonować zarówno obroty uzyskane ze sprzedaży artykułów medycznych (wyłącznie na rzecz osób fizycznych), jak i usług medycznych. |
W przypadku natomiast podatników rozpoczynających po dniu 31 grudnia 2014 r. świadczenie usług wymienionych w § 4 ust. 2 lit c–j) rozporządzenia, którzy przed wykonaniem takich usług nie dokonywali sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, ich świadczenie jest zwolnione z obowiązku ewidencjonowania przez okres dwóch miesięcy następujących po miesiącu, w którym wykonano taką usługę.
| Przykład
Marek W. od 2011 r. prowadzi zakład wulkanizacyjny. Swoje usługi świadczy głównie na rzecz osób prowadzących działalność gospodarczą, w związku z czym nie jest zobowiązany do stosowania kasy fiskalnej. Załóżmy, że na początku marca 2015 r. wykona usługę w zakresie wymiany opon w samochodzie należącym do osoby prywatnej. Oznacza to, że od 1 czerwca 2015 r. Marek W. będzie zobowiązany do ewidencjonowania usług świadczonych na rzecz osób prywatnych w kasie rejestrującej. |
| ||||||||||||
|
||||||||||||
