Ujęcie w księgach oraz prezentacja w sprawozdaniu finansowym subwencji otrzymanej z PFR

Spółka otrzymała w 2020 r. subwencję z Polskiego Funduszu Rozwoju (PFR). Subwencja została przeznaczona na pokrycie bieżących kosztów oraz zakup środków trwałych umarzanych według zasad ogólnych oraz jednorazowo. W jaki sposób spółka powinna ująć otrzymaną subwencję w księgach rachunkowych i jak wykazać ją w sprawozdaniu finansowym?

W kwestii ujęcia w księgach rachunkowych oraz sposobu prezentacji otrzymanej subwencji finansowej wypowiedziało się Ministerstwo Finansów, zamieszczając wyjaśnienie na stronie internetowej www.gov.pl/web/finanse w zakładce Co robimy/Rachunkowość/Sprawozdania finansowe w czasie COVID-19. Według Ministerstwa Finansów otrzymana z PFR subwencja finansowa spełnia definicję zobowiązań określoną w art. 3 ust. 1 pkt 20 ustawy o rachunkowości. Na dzień powstania, zobowiązanie to ujmuje się w księgach jako zobowiązanie wobec PFR z tytułu subwencji finansowej. Zatem w księgach rachunkowych otrzymaną subwencję finansową ujmuje się analogicznie jak pożyczkę, na koncie 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Rozrachunki z tytułu otrzymanej subwencji finansowej).

Warto dodać, iż otrzymana subwencja finansowa podlega bezwarunkowo zwrotowi w wysokości 25%, a pozostała część (do 75%) może być umorzona po spełnieniu przez jednostkę określonych warunków. Kwota podlegająca zwrotowi, zgodnie z regulaminem będzie spłacana w nie więcej niż 24 równych miesięcznych ratach, począwszy od 13 miesiąca kalendarzowego, licząc od pierwszego pełnego miesiąca po dacie jej otrzymania.

W bilansie zobowiązanie z tytułu subwencji finansowej prezentuje się w pasywach, jako zobowiązanie z tytułu kredytów i pożyczek, w sposób przedstawiony w poniższej tabeli.

Z uwagi na fakt, że otrzymanie przez jednostkę subwencji finansowej ma charakter incydentalny o potencjalnie istotnej wartości, resort finansów zaproponował - w myśl art. 50 ust. 1 ustawy o rachunkowości - rozszerzenie zakresu informacyjnego bilansu i zaprezentowanie zobowiązania z tytułu subwencji, jako kolejnej uszczegóławiającej pozycji w ramach wskazanych kategorii zobowiązań. Ponieważ otrzymana subwencja finansowa podlega bezwarunkowo zwrotowi w wysokości 25%, a pozostała część (do 75%) może być umorzona po spełnieniu przez jednostkę określonych warunków, Ministerstwo Finansów zaleca - ze względu na potencjalnie istotny wpływ informacji o kwocie bezwarunkowego zwrotu otrzymanej subwencji oraz kwocie ewentualnego umorzenia na ocenę sytuacji majątkowej, finansowej oraz wyniku finansowego jednostki - ujawnienie tej informacji w sprawozdaniu finansowym jednostki w informacji dodatkowej.

Co ważne, Ministerstwo Finansów wskazuje, że w przypadku umorzenia części (do 75%) otrzymanej kwoty subwencji, w księgach rachunkowych nastąpi odpisanie tej części zobowiązania z tytułu otrzymanej subwencji na zwiększenie pozostałych przychodów operacyjnych, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 32 ustawy o rachunkowości. Zatem dopiero w momencie umorzenia, część której umorzenie dotyczy zostanie spisana z konta 24 "Pozostałe rozrachunki" (w analityce: Rozrachunki z tytułu otrzymanej subwencji finansowej). Naszym zdaniem, jeżeli kwota subwencji dotyczy zakupu środka trwałego amortyzowanego według zasad ogólnych, to w przypadku jej umorzenia wskazane jest zastosowanie przepisów art. 41 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości.

Analogiczne zasady ujmowania w księgach rachunkowych oraz prezentacji w sprawozdaniu finansowym subwencji otrzymanej z PFR zostały zawarte w rekomendacjach Komitetu Standardów Rachunkowości z grudnia 2020 r., pt. "Sprawozdanie finansowe w czasie pandemii COVID-19". Treść tych rekomendacji dostępna jest na stronie Ministerstwa Finansów www.gov.pl/web/finanse w zakładce O ministerstwie/Rady, komisje, komitety, zespoły/Komitet Standardów Rachunkowości/Prace Komitetu.

Na temat rekomendacji Komitetu Standardów Rachunkowości piszemy w niniejszym numerze ZMR na str. 5

Przykład

I. Założenia:

1. Spółka z o.o. będąca średnim przedsiębiorcą złożyła wniosek o subwencję finansową z PFR w kwocie: 2.200.000 zł. W czerwcu 2020 r. kwota subwencji wpłynęła na rachunek bankowy spółki.
    
2. Do dnia bilansowego spółka wykorzystała subwencję w kwocie: 2.000.000 zł, w tym na:

a) pokrycie bieżących kosztów zakupu materiałów i usług w kwocie: 1.948.000 zł (materiały: 1.500.000 zł, odnoszone bezpośrednio w koszty zgodnie z polityką rachunkowości, oraz usługi: 448.000 zł),

b) zakup środka trwałego o wartości: 2.000 zł zamortyzowanego jednorazowo,

c) zakup środka trwałego o wartości: 50.000 zł, amortyzowanego stawką 18% od lipca 2020 r.

3. Na dzień bilansowy spółka nie ma informacji, w jakim procencie subwencja będzie bezzwrotna. Decyzja o ewentualnym umorzeniu (od 25% do 75%) będzie znana dopiero w 2021 r., zatem spółka wykazała całą kwotę subwencji jako zobowiązanie w podziale na długoterminowe i krótkoterminowe. Podział subwencji, zakładając że będzie ona spłacana w 24 równych miesięcznych ratach, rozpoczynając od lipca 2021 r., przedstawiał się następująco:

a) część krótkoterminowa: (2.200.000 zł : 24 m-ce) × 6 m-cy = 550.000 zł,

b) część długoterminowa: (2.200.000 zł : 24 m-ce) × 18 m-cy = 1.650.000 zł.

II. Dekretacja:

III. Księgowania: