Pozostawałem kilka lat w związku nieformalnym. Rok temu moja partnerka zaszła w ciążę, a ja jeszcze przed urodzeniem dziecka złożyłem oświadczenie o uznaniu ojcostwa, na co partnerka wyraziła zgodę. Pół roku po narodzinach dziecka partnerka postanowiła zakończyć nasz związek, co więcej, okazało się, że nie jestem biologicznym ojcem dziecka. Nadal figuruję jednak w akcie urodzenia dziecka jako ojciec. Czy moje oświadczenie o uznaniu ojcostwa mogę anulować?
Po spełnieniu określonych warunków w obecnym stanie prawnym możliwe jest cofnięcie tego rodzaju oświadczenia. Uznanie ojcostwa następuje, gdy mężczyzna, od którego dziecko pochodzi, oświadczy przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego, że jest ojcem dziecka, a matka dziecka potwierdzi jednocześnie albo w ciągu trzech miesięcy od dnia oświadczenia mężczyzny, że ojcem dziecka jest ten mężczyzna. Mężczyzna ten może wytoczyć powództwo o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa w terminie sześciu miesięcy od dnia, w którym dowiedział się, że dziecko od niego nie pochodzi. W razie uznania ojcostwa przed urodzeniem się dziecka już poczętego bieg tego terminu nie może rozpocząć się przed urodzeniem się dziecka. Tak wynika z art. 78 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (Dz. U. z 2017 r. poz. 682 ze zm.).
Opłata sądowa od pozwu o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa jest stała i wynosi 200 zł.
Relatywnie krótki czas na wniesienie stosownego pozwu wynika z tego, że przepisy mają charakter kompromisowy - z jednej strony zapewniają ochronę podmiotom najsłabszym, tj. dzieciom, w zakresie stabilności stanu cywilnego, z drugiej natomiast strony starają się czynić zadość temu, by relacje prawno-rodzinne odpowiadały tym rzeczywistym (zasady tzw. prawdy genetycznej). W tym duchu wypowiadają się sądy i wskazują, że funkcja ochrony dziecka na tle powołanego przepisu nie jest realizowana na płaszczyźnie przesłanek warunkujących możliwość wytoczenia przez mężczyznę (który nie jest ojcem dziecka) powództwa, lecz w drodze dużego ograniczenia czasowego, w którym to uprawnienie przysługuje.
Mężczyzna, który uznał ojcostwo, wytacza powództwo o ustalenie bezskuteczności uznania przeciwko dziecku i matce, a jeżeli matka nie żyje - przeciwko dziecku. Jednak po śmierci dziecka ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa nie jest zasadniczo dopuszczalne. Właściwym do rozstrzygnięcia sprawy jest sąd rejonowy, w którego okręgu pozwany ma miejsce zamieszkania.
|