1) Pracownica jest zatrudniona na czas określony do końca 2016 r. W dniu 1 czerwca 2016 r. urodziła dziecko, a następnie w terminie 21 dni po porodzie złożyła wniosek o urlop rodzicielski w pełnym wymiarze, co pracodawca zaakceptował. Czy postępowanie pracodawcy było prawidłowe? Czy w ten sposób nie złożył przyrzeczenia, że będzie kontynuował zatrudnienie także po 31 grudnia 2016 r.?
Pracodawca był związany wnioskiem pracownicy, a jego akceptacji, która formalnie nie była nawet wymagana, nie należy przyjmować za obietnicę zatrudnienia po upływie obecnej umowy.
W myśl art. 1791 § 1 K.p. pracownica, nie później niż 21 dni po porodzie, może złożyć pisemny wniosek o udzielenie jej, bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze wynikającym z art. 1821a § 1 K.p., czyli 32 tygodni - w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie, albo 34 tygodni - w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie.
Pracodawca jest obowiązany uwzględnić terminowo złożony wniosek w omawianej sprawie (art. 1791 § 5 K.p.), natomiast w wyniku postanowienia umownego w zakresie okresu na jaki strony zawarły stosunek pracy, urlop ulegnie przerwaniu.
W podobny sposób sytuację tę rozstrzygnął resort pracy na stronie internetowej www.rodzicielski.gov.pl, gdzie wyjaśnił: "(...) w przypadku zatrudnienia na umowę o pracę na czas określony, umowa taka ulega rozwiązaniu z upływem czasu, na który została zawarta. Jeśli więc kończy się ona w trakcie korzystania z urlopu rodzicielskiego, to z dniem jej rozwiązania ustaje prawo do korzystania mamy dziecka z takiego urlopu, ponieważ kończy się jej stosunek pracy. (...) w takiej sytuacji mama dziecka ma prawo do zasiłku macierzyńskiego za pozostały okres odpowiadający okresowi niewykorzystanego urlopu rodzicielskiego. (...)".
Ewentualnie z "reszty" urlopu rodzicielskiego (pod warunkiem terminowego złożenia wniosku) może skorzystać pracownik-ojciec dziecka. Wówczas matka nie otrzyma zasiłku macierzyńskiego po ustaniu zatrudnienia (za okres odpowiadający pozostałej części omawianego urlopu).
| Przykład |
Pracownica zatrudniona do 31 grudnia 2016 r. w dniu 1 czerwca 2016 r. urodziła dziecko, a 14 czerwca 2016 r. złożyła wniosek o urlop rodzicielski w pełnym wymiarze. W świetle tego faktu w okresie:
Pracownica może też zmienić zdanie i zrezygnować z całości lub części urlopu rodzicielskiego (pobierania zasiłku macierzyńskiego przez "resztę" okresu odpowiadającego temu urlopowi) na rzecz ojca dziecka.
Odpowiadając na drugie pytanie, należy stwierdzić, że wykonywanie przepisów prawa nie powinno być uznawane za obietnicę zatrudnienia. Pracodawca nie złożył oświadczenia woli, lecz spełnił ustawowe obowiązki wobec pracownicy.
2) Pracownica do 28 kwietnia 2016 r. przebywała na urlopie macierzyńskim udzielonym na bliźnięta, a następnie, do 23 czerwca 2016 r., na 8-tygodniowym urlopie rodzicielskim, po którym wróciła do pracy (ojciec dzieci nie korzystał z urlopu rodzicielskiego). Obecnie chciałaby ponownie skorzystać z tego urlopu. Czy ma do tego prawo, a jeżeli tak, w jakim wymiarze?
Jeżeli pracownica korzystała z urlopu rodzicielskiego udzielonego w trybie określonym w art. 1821d K.p., to może skorzystać jeszcze z 16 tygodni tego urlopu.
W myśl art. 180 § 1 pkt 2 i art. 1821a § 1 pkt 2 K.p., pracownica, która urodziła bliźnięta ma prawo do 31 tygodni urlopu macierzyńskiego, a następnie do 34 tygodni urlopu rodzicielskiego (do którego ma prawo również ojciec dziecka). Z drugiego z urlopów może skorzystać w trybie przewidzianym w art. 1791 § 1 K.p. (tzw. "z góry"), o czym piszemy w odpowiedzi na pytanie 1, bądź też w art. 1821d § 1 K.p., tj. w drodze pisemnego wniosku, złożonego w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu.
W tym drugim przypadku urlop rodzicielski jest udzielany jednorazowo albo w częściach nie później niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6. rok życia (art. 1821c § 1 K.p.). Ostatecznie zatem to rodzic decyduje jak będzie wykorzystywał uprawnienie, pamiętając jednak, że z urlopu (jego części) może skorzystać jedynie:
Co istotne, w przypadku występowania o urlop w częściach należy pamiętać, że żadna z nich nie może być krótsza niż 8 tygodni, z wyjątkami niemającymi znaczenia dla omawianego przypadku, poza jednym, który dopuszcza, aby ostatnia pozostała do wykorzystania część była krótsza niż 8 tygodni.
 |
Kalkulator urlopów macierzyńskiego i rodzicielskiego dostępny jest w serwisie www.kalkulatory.gofin.pl. |
Pracownica, o której mowa w pytaniu, skorzystała z 8 tygodni urlopu rodzicielskiego, co prowadzi do wniosku, że nastąpiło to w trybie art. 1821d K.p. oraz w jednej części. Jeżeli tak było w istocie, to obecnie może powrócić na urlop rodzicielski, jednak na okres nieprzekraczający 16 tygodni. Tylko taka jego część może być bowiem wykorzystana po przerwie. Uprawnienie to może wykorzystać jednorazowo albo w dwóch częściach, przypadających bezpośrednio po sobie, z których pierwsza nie może być krótsza niż 8 tygodni (np. 2 x 8 tyg. lub 12 i 4 tyg. albo 10 i 6 tyg.). Co istotne, liczba wykorzystanych części urlopu rodzicielskiego po przerwie pomniejsza liczbę części przysługującego urlopu wychowawczego (art. 1821c § 3 zdanie drugie K.p.).
Zwracamy uwagę! Rodzice wnioskujący o urlop rodzicielski w trybie przewidzianym w art. 1791 § 1 K.p. (tzw. "z góry"), nie mogą zmienić decyzji, tj. przerwać urlopu i skorzystać z części po przerwie. Takie stanowisko zajęło Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w piśmie otrzymanym przez nasze Wydawnictwo 24 lutego 2016 r. (cytowane w UiPP nr 6/2016, str. 4-5).
| ||||||||||||
|
||||||||||||
