Nasza jednostka, jako użytkownik wieczysty nieruchomości gruntowej, zobowiązana jest do wnoszenia opłat rocznych z tytułu wieczystego użytkowania gruntu na rzecz gminy. Jak ująć tę opłatę w księgach rachunkowych? Po uregulowaniu tej opłaty otrzymaliśmy z gminy fakturę. Ewidencję kosztów działalności operacyjnej prowadzimy na kontach zespołu 4 i 5.
| Opłatę roczną za użytkowanie wieczyste gruntów księguje się w ciężar kosztów podstawowej działalności operacyjnej jednostki - poprzez ujęcie jej na odpowiednim koncie w zespole 4 "Podatki i opłaty" i/lub odpowiednim koncie zespołu 5. |
W przypadku wieczystego użytkowania gruntu, które zostało ustanowione po dniu 1 maja 2004 r., ujęcie opłaty rocznej z tytułu tego użytkowania w księgach rachunkowych nastąpi na podstawie faktury wystawionej przez jednostkę samorządu terytorialnego (w takiej sytuacji opłaty te podlegają bowiem opodatkowaniu VAT). Może się to odbyć zapisem:
| a) wartość brutto faktury (kwota ogółem do zapłaty): |
| - Wn konto 30 "Rozliczenie zakupu", - Ma konto 22 "Rozrachunki publicznoprawne" (w analityce: Opłaty za użytkowanie wieczyste), |
| b) podlegający odliczeniu VAT naliczony: |
| - Wn konto 22-1 "VAT naliczony i jego rozliczenie", - Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu". |
Uwaga: Odliczenia VAT z faktury za wieczyste użytkowanie gruntów dokonuje się według zasad ogólnych, określonych w art. 86 ust. 10 i ust. 10b pkt 1 ustawy o VAT, tzn. w rozliczeniu za okres, w którym u sprzedawcy (tutaj: gminy) powstał obowiązek podatkowy z tytułu opłaty za wieczyste użytkowanie, nie wcześniej jednak niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik (tutaj: użytkownik wieczysty) otrzymał fakturę;
| c) zarachowanie opłaty do kosztów działalności operacyjnej: |
| - Wn konto 40-3 "Podatki i opłaty", - Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu" |
| oraz równolegle: |
| - Wn konto zespołu 5, - Ma konto 49 "Rozliczenie kosztów". |
Jeżeli jednak - w ocenie jednostki - wysokość rocznej opłaty za wieczyste użytkowanie gruntu jest istotna i jednorazowe jej zarachowanie w ciężar kosztów bieżącego okresu sprawozdawczego (miesiąca) zniekształci wynik finansowy tego okresu, to koszty tej opłaty można rozliczać w czasie za pośrednictwem czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów (konto 64-0). Opłata roczna za wieczyste użytkowanie gruntu dotyczy bowiem przyszłych okresów sprawozdawczych (całego roku) - por. art. 39 ust. 1 ustawy o rachunkowości. W takiej sytuacji - przy założeniu, że jednostka prowadzi ewidencję kosztów na kontach zespołu 4 i 5 - opłaconą z góry za cały rok opłatę z tytułu użytkowania wieczystego gruntu można zaksięgować:
| 1) zarachowanie opłaty do kosztów rodzajowych (w kwocie za cały rok): |
| - Wn konto 40-3 "Podatki i opłaty", - Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu", |
| 2) przeniesienie kosztów do rozliczenia w czasie: |
| - Wn konto 64-0 "Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów", - Ma konto 49 "Rozliczenie kosztów", |
| 3) odpis w części dotyczącej danego okresu sprawozdawczego (1/12 co miesiąc): |
| - Wn konto zespołu 5, - Ma konto 64-0 "Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów". |
W praktyce księgowej stosowany jest alternatywny sposób ewidencji kosztów rozliczanych w czasie, który również można uznać za prawidłowy. Rozliczenie w czasie opłaty za wieczyste użytkowanie gruntu przy zastosowaniu ww. sposobu, w jednostce stosującej równocześnie konta zespołu 4 i 5, może przebiegać następująco:
| 1) zarachowanie opłaty rocznej do rozliczenia w czasie na podstawie otrzymanej faktury (kwota za cały rok): |
| - Wn konto 64-0 "Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów", - Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu", |
| 2) odniesienie w koszty tej części opłaty, która dotyczy bieżącego okresu: |
| - Wn konto 40-3 "Podatki i opłaty", - Ma konto 64-0 "Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów" |
| oraz księgowanie równoległe: |
| - Wn konto zespołu 5, - Ma konto 49 "Rozliczenie kosztów". |
Warto przy okazji przypomnieć, iż posiadane przez jednostkę prawo użytkowania wieczystego gruntu powinno zostać zaliczone do środków trwałych i wykazane w ewidencji bilansowej jako odrębny obiekt inwentarzowy. Od wartości początkowej tego prawa należy dokonywać odpisów amortyzacyjnych (wyłącznie dla celów bilansowych). Należy również pamiętać o konieczności ujęcia w ewidencji pozabilansowej wartości gruntu użytkowanego wieczyście z jednoczesnym podaniem powierzchni i wartości tego gruntu w informacji uzupełniającej do bilansu.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
