Składki ZUS i zaliczka na podatek dochodowy w razie zatrudnienia pracownika na podstawie kolejnej umowy o pracę

Z własnym pracownikiem (zatrudnionym na 1/2 etatu) zamierzamy zawrzeć kolejną umowę o pracę w wymiarze 1/3 etatu (na wykonywanie innej pracy). Czy jesteśmy zobowiązani z tej drugiej umowy zgłosić go do ubezpieczeń w ZUS? Jak rozliczać za tego pracownika składki ZUS i pobierać zaliczki na podatek dochodowy, jeśli wynagrodzenia są wypłacane w dwóch różnych terminach?

Zawarcie drugiej umowy o pracę z tym samym pracownikiem w świetle przepisów Kodeksu pracy jest dopuszczalne tylko wyjątkowo, gdy chodzi o rodzaj pracy wyraźnie innej niż uzgodniona w pierwszej umowie. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 14 lutego 2002 r. (sygn. akt I PKN 876/00, OSNP 2004/4/60) stwierdził, że: "W razie wykonywania na rzecz pracodawcy kilku rodzajów pracy podporządkowanej należy domniemywać, że strony łączy jeden stosunek pracy.".

Pracownik obligatoryjnie podlega ubezpieczeniom społecznym wszystkich ryzyk i ubezpieczeniu zdrowotnemu z każdej umowy o pracę od dnia nawiązania stosunku pracy. Pracodawca jako płatnik składek jest zobowiązany w terminie 7 dni od dnia powstania obowiązku ubezpieczeń zgłosić pracownika do przedmiotowych ubezpieczeń na formularzu ZUS ZUA (z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 X X). Po zakończeniu wykonywania umowy, powinien wyrejestrować pracownika z ubezpieczeń w ciągu 7 dni od dnia zaistnienia tego faktu, składając druk ZUS ZWUA.

Jeżeli z tą samą osobą pracodawca zawiera drugą umowę o pracę, to nie składa do ZUS kolejnego zgłoszenia do ubezpieczeń, gdyż pracownik do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego jest już zgłoszony i drugie zgłoszenie byłoby tylko powtórzeniem informacji przekazanych już wcześniej do ZUS.

Uzyskane przez pracownika w danym miesiącu kalendarzowym wynagrodzenie z dwóch umów o pracę jako przychód ze stosunku pracy stanowi podstawę wymiaru składek ZUS. Ustalone od tego przychodu składki pracodawca wykazuje w jednym bloku raportu ZUS RCA. Tak wynika z § 2 ust. 6 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 kwietnia 2008 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek… (Dz. U. nr 78, poz. 465 ze zm.). Ponadto w raporcie ZUS RCA, w bloku np. III.B. polu 03 podaje wymiar czasu pracy zsumowany z obydwu umów o pracę.

Zaliczkę na podatek dochodowy pracodawca oblicza i potrąca na zasadach określonych w art. 32 ustawy o pdof od łącznej kwoty przychodu uzyskanego w danym miesiącu z obydwu umów o pracę. Przy czym pracownikowi przysługują odrębne koszty uzyskania przychodu z każdej umowy. Ich ograniczenia dokona pracownik samodzielnie w zeznaniu rocznym. Wobec tego, że pracodawca dokonuje wypłat w dwóch różnych terminach, to składki oraz zaliczkę na podatek dochodowy ustala od każdej wypłaty w sposób narastający, tj. przy dokonywaniu kolejnej wypłaty łączy ją z poprzednią.

Pracownik jest zatrudniony na czas nieokreślony w wymiarze 1/2 etatu za wynagrodzeniem 2.000 zł. Pracodawca zawarł z nim od 1 grudnia 2013 r. na pół roku drugą umowę o pracę. W ramach tej umowy świadczy on pracę na 1/3 etatu inną rodzajowo od już wykonywanej za wynagrodzeniem 800 zł. Pracownik złożył oświadczenie upoważniające pracodawcę do pomniejszania zaliczki na podatek dochodowy o kwotę 46,33 zł, a koszty uzyskania od każdej umowy wynoszą 111,25 zł.

Załóżmy, że pracownik w dniu 5 grudnia 2013 r. otrzymał wynagrodzenie z pierwszej umowy, a w dniu 30 grudnia 2013 r. z drugiej umowy.

Rozliczenie składkowo-podatkowe przedstawia się w następujący sposób:

Pracodawca z własnych środków opłaca część składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz całą składkę na ubezpieczenie wypadkowe, a ponadto zakładając, że pracownik nie osiągnął wieku wynoszącego odpowiednio co najmniej 55 lat - kobieta i co najmniej 60 lat - mężczyzna, opłaca składki na Fundusz Pracy i FGŚP.

Gdy jedna z umów zostanie zakończona, a druga będzie w dalszym ciągu wykonywana, to po jej zakończeniu pracodawca nie wyrejestrowuje pracownika z ubezpieczeń na formularzu ZUS ZWUA. Informacja o zakończeniu umowy będzie przekazana poprzez wykazanie odpowiednio zmniejszonego wymiaru czasu pracy w raporcie ZUS RCA składanym za tego pracownika.