Wkrótce odbędzie się moja sprawa rozwodowa. Nie mam prawnika, nie otrzymałam również pomocy z urzędu. Czy mogę wyznaczyć kogoś z rodziny, aby reprezentował mnie przed sądem? Jeżeli tak, to czy to pozwoli mi uniknąć konieczności stawienia się na rozprawach?
Regułą jest, że pełnomocnictwo sądowe w postępowaniu cywilnym może zostać udzielone jedynie profesjonaliście - adwokatowi, radcy prawnemu, rzecznikowi patentowemu itp. Reprezentować w sądzie może również osoba sprawująca zarząd majątkiem lub interesami strony oraz osoba pozostająca ze stroną w stałym stosunku zlecenia, jeżeli przedmiot sprawy wchodzi w zakres tego zlecenia. W drodze pewnego wyjątku, z uwagi na szczególnie bliskie relacje rodzinne, pełnomocnictwa można udzielić również rodzicom, małżonkowi, rodzeństwu lub zstępnym strony oraz osobie pozostającej ze stroną w stosunku przysposobienia (adopcji). Stanowi o tym art. 87 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego (Dz. U. z 1964 r. nr 43, poz. 296 ze zm.).
Czytelniczka może zatem udzielić procesowego pełnomocnictwa np. swojej mamie czy córce. Z jego treści powinno dokładnie wynikać, kto jest mocodawcą, kto jest pełnomocnikiem oraz z jakiego rodzaju pełnomocnictwem mamy do czynienia. Warto podkreślić, że w sprawie rozwodowej wymaga się tzw. pełnomocnictwa szczególnego. Oznacza to, że z jego treści musi wynikać umocowanie do reprezentowania w tej ściśle wskazanej sprawie (nie może to być więc jakieś ogólne upoważnienie).
Jeśli pełnomocnictwo zostanie udzielone na piśmie, konieczne będzie dołączenie go do akt sprawy przy pierwszej czynności procesowej (np. przy wniesieniu pozwu do sądu). Do pełnomocnictwa trzeba ponadto dołączyć dokumentację, z której będzie wynikać, że pomiędzy mocodawcą a jego pełnomocnikiem istnieje określony stopień pokrewieństwa. Warto, aby taka informacja była również zawarta w treści samego pełnomocnictwa.
Możliwe jest też udzielenie pełnomocnictwa w formie ustnej, dopiero na posiedzeniu sądu.
Ustanowienie pełnomocnika nie spowoduje, że Czytelniczka w ogóle nie będzie musiała się stawić do sądu. Sąd ma bowiem prawo wezwać do osobistego stawiennictwa, np. celem jej wysłuchania. Przepis stanowi, że w każdej sprawie o rozwód lub o separację sąd zarządza przeprowadzenie dowodu z przesłuchania stron. Jeżeli strona wezwana do osobistego stawiennictwa nie stawi się bez usprawiedliwionych powodów na posiedzenie, sąd może skazać ją na grzywnę według przepisów o karach za niestawiennictwo świadka (grzywna do pięciu tys. zł), nie może jednak nakazać przymusowego sprowadzenia jej do sądu.