Pożyczyłem pieniądze osobie, która jest w związku małżeńskim. Małżonkowie nie podpisali intercyzy, jednak uzyskałem wiadomość, że małżonkowie przenoszą na żonę składniki ich majątku. Czy jest to dopuszczalne we wspólności majątkowej? Co jeśli dłużnik takim działaniem doprowadzi do uszczuplenia swojego majątku?
Możliwość zmiany ustroju majątkowego jest dopuszczalna pod warunkiem dochowania przez małżonków wymaganych formalności. Małżonkowie nie mogą podejmować jednak wszystkich czynności, które dotyczą ich majątku. Jedna z podstawowych zasad sprowadza się do tego, że w czasie trwania ustroju wspólności majątkowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego, tym samym nie można doprowadzić do podziału majątku. Nie jest również dopuszczalne rozporządzanie ani zobowiązywanie się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie małżonkowi w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku. Wynika to z art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.
We wspólności majątkowej nie można za pomocą transferów majątkowych doprowadzić de facto do podziału majątku wspólnego.
Transfer pieniędzy (przedmiotów) z majątku wspólnego do majątku osobistego drugiego małżonka nie jest jednak prawnie zabroniony. Niemniej w pewnych sytuacjach, z uwagi na okoliczności, taka czynność (pomniejszająca majątek wspólny) może być uznana de facto za podział majątku, co będzie już niedopuszczalne. Jak wskazano wcześniej, przepisy prawa nie zabraniają rozporządzania na rzecz drugiego małżonka rzeczami (prawami) należącymi do majątku wspólnego. Z reguły wszystko co nie jest zakazane, jest dozwolone. Zasada ta ma jednak pewne ograniczenia. Nie można za pomocą tego rodzaju rozporządzeń doprowadzić do podziału majątku wspólnego, bo dopóki wspólność majątkowa trwa, ten podział jest niedopuszczalny. Taki właśnie kierunek interpretacji powołanych przepisów wyznaczyła uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 kwietnia 1991 r., sygn. akt III CZP 76/90. SN stwierdził, że w czasie trwania ustawowej wspólności majątkowej dopuszczalne jest rozporządzenie przez małżonka przedmiotem wchodzącym w skład majątku wspólnego na rzecz majątku odrębnego drugiego małżonka.
Najważniejsze będzie więc to, jaką wartość mają transfery w stosunku do całego majątku wspólnego. Jeśli będzie to składnik o relatywnie niewielkiej wartości, wtedy można uznać taką "darowiznę" za dopuszczalną. Wówczas w odniesieniu do tych składników żona dłużnika stanie się ich wyłączną właścicielką.