W projektach współfinansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, gdzie wartość wkładu publicznego nie przekracza 100 tys. euro, należy stosować uproszczone metody rozliczania wydatków. Gdy kwota ta jest równa lub wyższa, projekt można rozliczać na podstawie metod uproszczonych, a w pozostałej części na podstawie rzeczywiście poniesionych wydatków.
Wachlarz uproszczonych metod rozliczania wydatków projektu współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego przewidziany w unijnych przepisach jest bardzo szeroki. Nie wszystkie mają jednak zastosowanie do projektów z programów operacyjnych na lata 2014-2020. Jest tak dlatego, że przepisy unijne dają państwom członkowskim swobodę wyboru uproszczonych metod rozliczania wydatków. Są one sprecyzowane w Wytycznych Ministra Rozwoju w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności na lata 2014-2020. Wynika z nich, że we wszystkich projektach EFS, w których wartość wkładu publicznego (środków publicznych) nie przekracza wyrażonej w złotych równowartości 100 tys. euro, stosowanie uproszczonych metod rozliczania wydatków jest obowiązkowe. Chodzi tu o stosowanie stawek jednostkowych lub kwot ryczałtowych w oparciu o szczegółowy budżet projektu określony przez beneficjenta i zatwierdzony przez właściwą instytucję będącą stroną umowy o dofinansowanie projektu. Trzeba się jednak liczyć z tym, że zastosowanie w projekcie stawek jednostkowych jest możliwe tylko za zgodą Instytucji Zarządzającej danym programem operacyjnym i pod warunkiem, że ten rodzaj rozliczania wydatków wynika z wytycznych programowych lub regulaminu konkursu bądź dokumentacji dotyczącej wyboru projektów w trybie pozakonkursowym.
Dla przeliczenia kwoty 100 tys. euro projektodawca powinien przyjąć miesięczny obrachunkowy kurs wymiany stosowany przez Komisję Europejską aktualny na dzień ogłoszenia konkursu w odniesieniu do projektów konkursowych lub dzień ogłoszenia naboru w przypadku projektów pozakonkursowych. Kurs ten jest publikowany na stronie internetowej www.ec.europa.eu. Natomiast przez wkład publiczny niezbędny do wyliczenia wskazanej kwoty należy rozumieć wszystkie środki publiczne w projekcie. Będzie więc to suma dofinansowania na cały projekt (środki EFS + dotacja celowa z budżetu państwa) wraz z wkładem własnym beneficjenta, pochodzącym ze środków publicznych, np. jednostki samorządu terytorialnego. Dla przykładu, jeśli dofinansowanie do projektu wynosi 300 tys. zł, wnioskodawca nie ma możliwości rozliczania projektu na podstawie rzeczywiście poniesionych wydatków. Ma obowiązek stosowania metod uproszczonych.
W odniesieniu do projektów EFS, gdzie część zadań jest realizowana w oparciu o zamówienia publiczne, a łączna wartość środków publicznych na projekt nie przekracza 100 tys. euro - nie ma możliwości rozliczania tych zadań na podstawie rzeczywiście poniesionych wydatków. W takiej sytuacji stosowanie metod uproszczonych rozliczania projektu (stawek jednostkowych, kwot ryczałtowych) jest obowiązkowe w stosunku do wszystkich zadań w projekcie.
Wytyczne dotyczące kwalifikowalności wydatków (…) określają, kiedy beneficjent nie może zastosować uproszczonych metod rozliczania wydatków. Tak będzie, gdy realizacja projektu w całości zostanie zlecona wykonawcy w trybie zamówień publicznych lub zasady konkurencji. To oznacza, że w świetle wytycznych nie ma możliwości realizacji projektu o wartości mniejszej niż 100 tys. euro wkładu publicznego, gdy w ramach niego wszystkie zadania mają być zlecone na zewnątrz, tj. innemu podmiotowi. Inaczej będzie, jeśli w ramach projektu, dla którego wkład publiczny nie przekracza 100 tys. euro, tylko część zadań zostanie przekazana podmiotowi zewnętrznemu (wykonawcy usług). W takiej sytuacji stosowanie uproszczonych metod rozliczania wydatków projektu jest obligatoryjne. Wskazane rozwiązania mają swoje umocowanie w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady 1303/2013/UE ustanawiającym wspólne przepisy dotyczące EFRR, EFS (…). Artykuł 67 ust. 4 tego rozporządzenia zakłada, że jeśli operacja lub projekt stanowiący część operacji są realizowane wyłącznie za pośrednictwem zamówień publicznych na wykonanie robót budowlanych, dostawę towarów lub świadczenie usług, zastosowanie mają tylko wydatki rzeczywiście poniesione. Natomiast gdy zamówienie publiczne w ramach operacji lub projektu stanowiącego część operacji jest ograniczone do niektórych kategorii kosztów, mogą być stosowane wszystkie możliwości rozliczania wydatków, tj. na podstawie rzeczywiście poniesionych kosztów, stawki jednostkowe, stawki ryczałtowe.
W odniesieniu do projektów, w których wartość wkładu publicznego jest równa bądź przekracza wyrażoną w złotych równowartość 100 tys. euro, możliwe jest stosowanie stawek jednostkowych (bez względu na ich wartość) oraz kwot ryczałtowych, których łączna wartość wkładu publicznego na poziomie danego projektu nie przekracza 100 tys. euro. Tym samym możliwe jest rozliczanie projektu na podstawie metod uproszczonych, a pozostałej części na podstawie faktycznie poniesionych wydatków. Z tym że w takim przypadku wyliczanie stawek jednostkowych lub kwot ryczałtowych nie następuje w oparciu o szczegółowy budżet projektu konstruowany przez beneficjenta. Stawki te powinny być określone przez Instytucję Zarządzającą lub Pośredniczącą.
Metody uproszczone rozliczania wydatków projektu Stawka jednostkowa - stawka dla danego towaru lub usługi, dla którego/której szczegółowy zakres oraz cena jednostkowa określone zostały w wytycznych programowych, regulaminie konkursu lub dokumentacji dotyczącej projektów zgłoszonych w trybie pozakonkursowym. Kwota ryczałtowa - określona w umowie o dofinansowanie kwota uzgodniona na etapie zatwierdzania wniosku o dofinansowanie projektu za wykonanie określonego w projekcie zadania lub zadań. |