Towar nabyty w celu odsprzedaży

W analizowanej sytuacji należałoby jednak rozważyć możliwość sprzedaży ww. towaru z zastosowaniem szczególnej procedury w zakresie dostawy towarów używanych przewidzianej treścią art. 120 ustawy o VAT. Istotą tej procedury jest opodatkowanie nie całej kwoty należnej z tytułu sprzedaży towaru, lecz marży rozumianej jako różnica między kwotą sprzedaży (czyli kwotą, którą ma zapłacić nabywca towaru) a kwotą nabycia (czyli kwotą zapłaconą uprzednio przez dostawcę), pomniejszonej o kwotę podatku. Warto pamiętać o tym, że skoro elementem wyliczenia marży jest kwota wydatkowana na zakup towaru, to winna być ona należycie udokumentowana posiadanymi dowodami w postaci umów i rachunków (vide: wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 11 maja 2011 r., sygn. akt I SA/Wr 234/11, orzeczenie prawomocne). Nie da się bowiem zastosować szczególnej procedury opodatkowania marżą, w przypadku leżących po stronie podatnika braków w zakresie możliwości ustalenia kwot nabycia poszczególnych towarów, które następnie zostaną zbyte (vide: wyrok NSA z dnia 9 kwietnia 2013 r., sygn. akt I FSK 770/12, orzeczenie prawomocne).

Przykładowe wzory faktur wystawianych w procedurze VAT marża dostępne są w serwisie www.druki.gofin.pl

Ponadto, to podatnik decyduje, czy do danej dostawy towarów używanych zastosuje zasady szczególne przewidziane przepisem art. 120 ustawy o VAT czy też opodatkuje sprzedaż na zasadach ogólnych (o czym stanowi art. 120 ust. 14 ustawy o VAT). Z tym, że wyboru tego dokonuje w momencie wykonywania czynności, wyrazem czego jest sposób udokumentowania tej czynności poprzez wystawienie stosownej faktury (vide: interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 10 września 2014 r., nr IBPP4/443-265/14/BP).

Aby podatnik mógł skorzystać z procedury "VAT marża" towar, będący przedmiotem dostawy, powinien być towarem używanym w rozumieniu art. 120 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT nabytym w celu dalszej odsprzedaży (o czym stanowi wprost art. 120 ust. 4) od określonego w art. 120 ust. 10 ustawy kręgu zbywców.

» Definicja towaru używanego

Towary używane na potrzeby szczególnej procedury VAT marża zostały zdefiniowane jako ruchome dobra materialne nadające się do dalszego użytku w ich aktualnym stanie lub po naprawie, inne niż określone w art. 120 ust. 1 pkt 1–3 (inne niż dzieła sztuki, przedmioty kolekcjonerskie i antyki) oraz inne niż metale szlachetne lub kamienie szlachetne. Z definicji tej więc wynika, że towarami używanymi nie są nieruchomości, towary fabrycznie nowe i towary nienadające się do wielokrotnego użytku.

» Określony krąg zbywców

Opodatkowanie sprzedaży według szczególnej procedury marży dotyczy towarów uprzednio nabytych od określonej grupy podmiotów, o której mowa w art. 120 ust. 10 ustawy o VAT, tj. od:

1) osób fizycznych, osób prawnych, jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, niebędących podatnikami VAT lub podatnikami podatku od wartości dodanej;

2) podatników zwolnionych przedmiotowo z tytułu dostawy towarów używanych (stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy) lub podatników zwolnionych podmiotowo (u których wartość sprzedaży nie przekracza progu 150.000 zł – stosownie do art. 113 ustawy);

3) podatników, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana w systemie marży;

4) podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na zasadach odpowiadających polskim regulacjom dotyczącym dostawy towarów używanych lub drobnych przedsiębiorców;

5) podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana podatkiem od wartości dodanej na zasadach odpowiadających polskim regulacjom dotyczących opodatkowania marży, a nabywca posiada dokumenty jednoznacznie potwierdzające nabycie towarów na tych zasadach.

Wspólną cechą wszystkich przedstawionych wyżej przypadków warunkujących zastosowanie szczególnej procedury opodatkowania marży, jest to, że we wcześniejszej fazie obrotu podmiot sprzedający używany towar pośrednikowi pozbawiony był prawa do odliczenia podatku od towarów i usług naliczonego przy jego nabyciu. Dotyczy to zarówno osób, które nie są podatnikami tego podatku i już z tego powodu pozbawione są możliwości obniżenia podatku należnego, jak i osób, które wprawdzie są podatnikami tego podatku, ale prawo do odliczenia im nie przysługiwało z tego tytułu, że korzystają ze zwolnień podmiotowych lub przedmiotowych albo też dokonali dostawy towaru w szczególnej procedurze opodatkowania marży.

» Nabycie "w celu odsprzedaży"

Przepis art. 120 ust. 4 ustawy o VAT stanowi, że opodatkowanie w systemie "VAT marża" dotyczy podatnika dokonującego dostawy towarów używanych, które uprzednio zostały przez niego nabyte w ramach prowadzonej działalności w celu odsprzedaży. W świetle tak użytych sformułowań pojawiają się wątpliwości, czy podatnik może opodatkować na zasadzie marży sprzedaż towaru, który wcześniej nabył (np. na podstawie umowy kupna-sprzedaży) na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, ale nie jako towar handlowy, lecz jako środek trwały.

Literalna wykładnia art. 120 ust. 4 ustawy o VAT prowadzi do wniosku, że szczególna procedura VAT marża ma zastosowanie wyłącznie do sprzedaży towarów nabytych w celu odsprzedaży (tj. do towarów handlowych), a zatem nie można jej zastosować do towaru wprowadzonego przez podatnika do ewidencji środków trwałych i wykorzystywanego na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej. Takie też stanowisko zajmowały do pewnego czasu organy podatkowe w wydawanych interpretacjach indywidualnych (np. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 24 listopada 2009 r., nr IPPP2/443-1033/09-2/MS czy Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z dnia 3 czerwca 2013 r., nr IBPP1/443-167/13/MS).

Od 2014 r. organy podatkowe w interpretacjach indywidualnych przyjmują, że istnieje możliwość zastosowania procedury VAT marża w stosunku do towarów używanych stanowiących (przed sprzedażą) środek trwały wykorzystywany w prowadzonej działalności gospodarczej. Przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z dnia 4 grudnia 2014 r., nr IBPP2/443-902/14/IK, stwierdził, że podatnikowi przysługuje prawo do opodatkowania sprzedaży towaru używanego na zasadach marży w sytuacji, gdy podatnik nabył ten towar w celu odsprzedaży, ale przed sprzedażą użytkował go w prowadzonej działalności gospodarczej. Warto jednak zauważyć, że wnioskodawca w opisanym stanie faktycznym zaznaczył, że sprzedawany towar został nabyty w celu odsprzedaży, jednak z zamiarem użytkowania go dla potrzeb prowadzonej przez niego opodatkowanej działalności gospodarczej przed jego odsprzedażą.

Natomiast w innej interpretacji wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w dniu 1 grudnia 2014 r., nr ILPP2/443-1061/14-4/SJ wnioskodawca w ramach przedstawionego stanu faktycznego wskazał, że towar używany w postaci samochodu został wprowadzony w momencie jego zakupu do ewidencji środków trwałych firmy i był wykorzystywany do wykonywania czynności opodatkowanych. Z tym, że podatnik dodatkowo stwierdził, że nabywając w 2012 r. używany samochód osobowy zamierzał wykorzystywać go w działalności gospodarczej, a w chwili zakupu nie zakładał jego docelowego zbycia. Organ podatkowy w zaistniałym stanie faktycznym uznał więc, że nabycie tego samochodu nie wiązało się z jego późniejszą odsprzedażą, a przy jego zbyciu podatnik nie może zastosować szczególnej procedury VAT marża.

Z przytoczonych interpretacji więc wynika, że warunkiem niezbędnym do zastosowania procedury szczególnej VAT marża jest określenie, że towar (także w sytuacji, gdy przed odsprzedażą podatnik zamierzał go użytkować dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej) został jednak nabyty ostatecznie w celu odsprzedaży.

Trzeba mieć jednak na względzie, że interpretacje indywidualne chronią jedynie podatników, dla których zostały wydane. Nie zapewniają zatem ochrony tym podatnikom, którzy powołują się na interpretacje wydane dla innych podatników w tożsamych stanach faktycznych. Zasadne więc w tej sytuacji wydaje się wystąpienie przez podatników, którzy w prowadzonej działalności zamierzają do sprzedaży środka trwałego zastosować opodatkowanie na zasadzie marży, z wnioskiem o wydanie interpretacji w indywidualnej sprawie. Tym bardziej, że Minister Finansów nie zdecydował się na wydanie interpretacji ogólnej w tym zakresie.

Zdaniem redakcji, w sytuacji, o której mowa w pytaniu Czytelnik dokonując w przyszłości sprzedaży przyczepy jako towaru używanego mógłby zastosować procedurę VAT marża. Towar ten został zakupiony od osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej (a więc została spełniona przesłanka określona w art. 120 ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT) w celu dalszej odsprzedaży. W chwili zakupu przyczepy Czytelnik bowiem miał zamiar ostatecznie (po ewentualnym użytkowaniu przed sprzedażą w prowadzonej działalności gospodarczej) odsprzedać ją z zyskiem.

Należy jednak mieć na uwadze, iż jest to stanowisko naszej redakcji, dlatego wskazane byłoby wystąpienie z wnioskiem do organu podatkowego o wydanie interpretacji indywidualnej.