Wzory wniosków o potwierdzenie rejestracji na potrzeby VAT

Zgodnie z art. 96 ust. 1 ustawy o VAT, w związku z art. 15 tej ustawy, obowiązek złożenia zgłoszenia rejestracyjnego ciąży na podatnikach podatku VAT, czyli na następujących podmiotach:

• osobach prawnych, jednostkach organizacyjnych niemających osobowości prawnej oraz osobach fizycznych, wykonujących samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności (w tym również w szczególnych okolicznościach na podmiotach niemających siedziby, stałego miejsca prowadzenia działalności lub miejsca zamieszkania na terytorium kraju),
   
• osobach fizycznych prowadzących wyłącznie gospodarstwo rolne, leśne lub rybackie, które nie będą korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT, jako rolnicy ryczałtowi; w przypadku gdy gospodarstwo rolne prowadzone jest wspólnie przez kilka osób (np. rodzinne gospodarstwo) zgłoszenie rejestracyjne dokonywane jest wyłącznie przez jedną z tych osób,
   
• organach administracji publicznej i urzędach administracji publicznej w przypadku, gdy wykonują czynności na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Obowiązek rejestracji nie dotyczy podmiotów zwolnionych z podatku ze względu na osiągane obroty (nieprzekraczające limitu określonego w art. 113 ust. 1, wynoszącego 150.000 zł), z pewnymi wyłączeniami wynikającymi z art. 113 ust. 13 ustawy o VAT oraz podmiotów wykonujących wyłącznie czynności zwolnione z podatku. Podatnicy ci mogą jednak również złożyć zgłoszenie, deklarując dalsze korzystanie ze zwolnienia od podatku.

Zgłoszenie należy złożyć w formie drukowanej lub przesłać elektronicznie przed dniem wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu VAT, naczelnikowi urzędu skarbowego.

Aktualnie obowiązujący wzór zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R został określony w załączniku do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 5 kwietnia 2004 r. w sprawie wzorów dokumentów związanych z rejestracją podatników w zakresie podatku od towarów i usług (Dz. U. nr 55, poz. 539 ze zm.).

Wzór druku VAT-R dostępny jest w serwisie www.druki.gofin.pl

W formularzu rejestracyjnym podatnicy VAT podają szereg istotnych informacji. Wskazują oni czy będą:

• podatnikami zwolnionymi czy też czynnymi,
   
• korzystali ze statusu "małego podatnika" i rozliczali się metodą kasową,
   
• składali deklaracje za okresy kwartalne czy miesięczne,
   
• dokonywali wewnątrzwspólnotowych transakcji towarowych.

Zgłoszenie rejestracyjne VAT-R służy również do aktualizacji danych podatnika, który ma obowiązek zawiadamiania urzędu skarbowego o zmianie danych, zawartych w zgłoszeniu rejestracyjnym w ciągu 7 dni od dnia kiedy nastąpiła zmiana (art. 96 ust. 12 ustawy o VAT). Aktualizując dane zawarte w zgłoszeniu rejestracyjnym podatnik w części A formularza VAT-R zaznacza w pozycji 4 kwadrat 2 – "aktualizacja danych".

Zarejestrowany podatnik VAT musi pamiętać, że w przypadku gdy zaprzestanie on wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, ma obowiązek – na podstawie art. 96 ust. 6 ustawy o VAT – zgłoszenia zaprzestania działalności naczelnikowi urzędu skarbowego. Zgłoszenie to składa się na formularzu VAT-Z i stanowi ono dla naczelnika urzędu skarbowego podstawę do wykreślenia podatnika z rejestru jako podatnika VAT.

W przypadku śmierci podatnika, zgłoszenia o zaprzestaniu działalności dokonuje jego następca prawny.

W sytuacji gdy podatnik zaprzestający wykonywania czynności opodatkowanych nie zgłosi w ww. sposób tego faktu naczelnikowi urzędu skarbowego, to naczelnik urzędu skarbowego z urzędu wykreśla z rejestru podatnika jako podatnika VAT.

Uwaga

Podatnicy zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, u których następnie sprzedaż została zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 lub którzy następnie zgłosili, że będą wykonywać wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43, pozostają w rejestrze jako podatnicy VAT zwolnieni.

Do końca 2014 r., zgodnie z brzmieniem art. 96 ust. 4 ustawy o VAT, rejestracja podatnika dokonana na podstawie zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R potwierdzana była przez naczelnika urzędu skarbowego na formularzu VAT-5, którego wzór określony był w załączniku nr 2 do rozporządzenia w sprawie wzorów dokumentów związanych z rejestracją podatników w zakresie podatku od towarów i usług. Naczelnik urzędu skarbowego na mocy ww. przepisu potwierdzał więc zarejestrowanie podatnika VAT jako czynnego bądź zwolnionego z VAT.

Uwaga

Z dniem 1 stycznia 2015 r. brzmienie przepisu art. 96 ust. 4 ustawy o VAT uległo zmianie. Zgodnie z obecnym stanem prawnym, naczelnik urzędu skarbowego rejestruje podatnika jako "podatnika VAT czynnego", a w przypadku podatników zwolnionych z VAT – jako "podatnika VAT zwolnionego" i na wniosek podatnika potwierdza to zarejestrowanie.

Oznacza to, że zniesiony został obowiązek potwierdzenia zgłoszenia rejestracyjnego. Obecnie naczelnik urzędu skarbowego potwierdza rejestrację podatnika wyłącznie na jego wniosek.

Na kolejnej stronie prezentujemy przykładowy wzór wniosku o potwierdzenie rejestracji podatnika jako czynnego lub zwolnionego.

Warto dodać, że składając wniosek o wydanie potwierdzenia zarejestrowania jako podatnika VAT czynnego lub zwolnionego z VAT (VAT-5) podatnik musi uiścić opłatę skarbową w wysokości 170 zł.

Warto zauważyć, że z pozoru zmiana przepisu art. 96 ust. 4 ustawy o VAT miała ułatwić podatnikom procedury związane z wykonywaniem działalności gospodarczej i jak uzasadniano już na etapie projektu zmian – także zmniejszyć koszty rozpoczęcia działalności. Jednak podatnik, który zamierza dołożyć wszelkich starań aby na rynku stać się podmiotem wiarygodnym dla swoich kontrahentów, w praktyce nie może zrezygnować z posiadania potwierdzenia, że jest zarejestrowanym podatnikiem VAT. W związku z tym – choć sama rejestracja nie podlega opłacie – to jednak już jej potwierdzenie wymaga nakładów finansowych (170 zł opłaty skarbowej).

Podatnicy próbują zatem znaleźć dogodniejsze finansowo rozwiązanie, starając się uzyskać zaświadczenie – zamiast potwierdzenia rejestracji na formularzu VAT-5, – o podobnej treści na podstawie art. 96 ust. 13 ustawy o VAT. Regulacje te przedstawiamy w punkcie 3 niniejszego opracowania.

W toku prowadzonej działalności gospodarczej podatnicy często mają wątpliwości co do statusu podatkowego kontrahentów, z którymi podpisują umowy.

Ponieważ konsekwencje wystawienia faktury przez nierzetelnego kontrahenta dotykają przede wszystkim odbiorcę tej faktury, w ustawie o VAT zawarte zostały pewne regulacje umożliwiające nabywcom weryfikację swoich kontrahentów. W myśl art. 96 ust. 13 ustawy o VAT, na wniosek zainteresowanego naczelnik urzędu skarbowego jest obowiązany potwierdzić, czy podatnik jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny lub zwolniony. Zainteresowanym może być zarówno sam podatnik, jak i osoba trzecia mająca interes prawny w złożeniu wniosku.

Aby zatem uniknąć sporów z fiskusem warto w przypadku podpisywania umów z nowym, nieznanym dotychczas kontrahentem, który będzie wystawiał faktury, upewnić się, czy istotnie jest on zarejestrowany dla potrzeb VAT i czy jest czynnym podatnikiem VAT rozliczającym ten podatek bądź też czy jest podatnikiem zwolnionym z VAT. Skoro przepis art. 96 ust. 13 umożliwia takie "sprawdzenie" kontrahenta, to warto z prawa tego skorzystać.

Poniżej prezentujemy przykładowy wzór wniosku, jaki może złożyć osoba zainteresowana sprawdzeniem, czy kontrahent jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny lub zwolniony. Pamiętać przy tym należy, że uzyskanie ww. zaświadczenia wymaga wniesienia przez zainteresowanego opłaty skarbowej w wysokości 21 zł.

Warto dodać, że niektóre organy podatkowe wychodząc naprzeciw oczekiwaniom podatników opracowały wzór wniosku o wydanie zaświadczenia potwierdzającego status podatnika podatku od towarów i usług. Na kolejnej stronie prezentujemy wzór takiego wniosku, który znajduje się na stronie www.is.waw.pl.