Spółka z o.o. posiada rachunek walutowy, z którego część środków zamierza przeznaczyć na założenie lokaty w walucie obcej. Jaki kurs waluty obcej spółka powinna zastosować do wyceny "przesunięcia" waluty obcej z rachunku walutowego na lokatę i czy w związku z tym "przesunięciem" spółka powinna ustalić podatkowe różnice kursowe? Jak wycenić rozwiązanie lokaty i po jakim kursie waluty obcej wycenić otrzymane odsetki od tej lokaty?
W związku z "przesunięciem" waluty obcej z rachunku walutowego na lokatę nie powstają różnice kursowe, gdyż nie dochodzi tu do rozchodu waluty. Do wyceny "przekazania" waluty obcej z rachunku walutowego na lokatę należy zatem zastosować kurs historyczny, tj. kurs, po jakim waluta obca wpłynęła uprzednio na rachunek walutowy. Również kurs historyczny należy zastosować do wyceny "przesunięcia" środków pieniężnych z lokaty na rachunek walutowy. Z kolei do wyceny odsetek od ww. lokaty należy przyjąć średni kurs NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień otrzymania tych odsetek. |
Podatkowe różnice kursowe ustalane tzw. metodą podatkową powstają m.in. od własnych środków pieniężnych, tj. wówczas, gdy wartość otrzymanych lub nabytych środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu:
Tak wynika z art. 15a ust. 2 pkt 3 i ust. 3 pkt 3 ustawy o PDOP.
A zatem, aby powstały różnice kursowe od własnych środków pieniężnych, musi nastąpić wypływ waluty obcej z rachunku walutowego. Taka sytuacja nie ma miejsca w przypadku założenia lokaty w walucie obcej. Środki pieniężne nie "wypływają" bowiem z jednostki, lecz nadal w niej pozostają, zmienia się jedynie "miejsce" ich przechowywania (z rachunku walutowego na lokatę). W związku z tym, "przesunięcie" waluty obcej z rachunku walutowego na lokatę walutową nie wiąże się z powstaniem podatkowych różnic kursowych.
Podobnie uznał Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 20 marca 2014 r., nr ILPB4/423-493/13-7/ŁM. W interpretacji tej czytamy:
"(...) Warunkiem koniecznym powstania ujemnych lub dodatnich różnic kursowych jest (...) zaistnienie zapłaty zobowiązania, sprzedaży waluty lub innej formy wypływu środków pieniężnych w walucie obcej, tj. musi wystąpić rzeczywisty, faktyczny wypływ waluty obcej.
(...) przekazanie środków pieniężnych z rachunku walutowego na rachunek depozytu, mającego charakter lokaty terminowej (...) nie ma na celu zaspokojenia wierzyciela. Przekazanie środków nie wiąże się również ze sprzedażą waluty.
Operacje te nie stanowią również innej formy wypływu środków pieniężnych w rozumieniu ww. regulacji prawnej, gdyż środki pieniężne pozostają w posiadaniu tego samego podmiotu i są jedynie przemieszczane.
(...) przekazanie środków pieniężnych z rachunku walutowego Spółki na rachunek depozytu, mającego charakter lokaty terminowej, jest neutralne pod względem podatkowym, tj. nie skutkuje powstaniem różnic kursowych na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. (...)"
W związku z powyższym, "przesunięcie" środków pieniężnych z rachunku walutowego na lokatę walutową powinno zostać wycenione po kursie historycznym, tj. po kursie, po jakim uprzednio wyceniono wpływ tej waluty na rachunek walutowy.
Może być tak, że środki pieniężne "przesunięte" z rachunku walutowego na lokatę wpłynęły uprzednio na rachunek walutowy w różnych terminach, w związku z czym do wyceny ich wpływu na rachunek walutowy przyjęto różne kursy walut.
![]() |
Na podstawie art. 15a ust. 8 ustawy o PDOP, podatnicy wyznaczają kolejność wyceny środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej, według przyjętej metody stosowanej w rachunkowości, której nie mogą zmieniać w trakcie roku podatkowego. |
Metody, o których mowa powyżej, to: metoda FIFO ("pierwsze przyszło - pierwsze wyszło"), LIFO ("ostatnie przyszło - pierwsze wyszło") czy metoda kursów średnioważonych.
Ustalając zatem kurs historyczny właściwy do wyceny "przesunięcia" środków pieniężnych z rachunku walutowego na lokatę, spółka przyjmuje jedną z ww. metod.
Jeśli w terminie późniejszym spółka rozwiąże lokatę, to "przesunięcie" środków pieniężnych z tej lokaty na rachunek walutowy należy wycenić również po kursie historycznym, tj. po kursie, jaki przyjęto przy założeniu lokaty.
Natomiast do przeliczenia na złote odsetek w walucie obcej naliczonych od ww. lokaty należy przyjąć średni kurs NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień ich otrzymania (nie dochodzi tu do faktycznej wymiany waluty obcej, nie można zatem przyjąć kursu faktycznie zastosowanego).
W analogiczny sposób założenie i rozwiązanie lokaty w walucie obcej rozlicza się dla celów bilansowych.
Przykład
Spółka z o.o. posiadała na rachunku walutowym 17.000 euro. Kwota ta wpłynęła na rachunek walutowy w związku z zapłatą należności w walucie obcej. Dane dotyczące wpływu tych należności na rachunek walutowy zaprezentowano w poniższej tabeli.
W dniu 2 marca 2017 r. spółka z o.o. założyła trzymiesięczną lokatę na kwotę 9.000 euro, "przesuwając" środki pieniężne z rachunku walutowego. Do wyceny tej operacji spółka stosuje metodę FIFO ("pierwsze przyszło - pierwsze wyszło"). Załóżmy, że w dniu 2 czerwca 2017 r. lokata ulegnie rozwiązaniu i w tym samym dniu na rachunek walutowy spółki wpłyną środki pieniężne z tej lokaty wraz z odsetkami w kwocie 12 euro. Załóżmy, że średni kurs NBP z 1 czerwca 2017 r. wyniesie 4,25 zł/euro (kurs przykładowy). |
Dekretacja:
Opis operacji: | Kwota | Konto | Dla celów podatku dochodowego | |
Wn | Ma | |||
1. Przekazanie środków pieniężnych z rachunku walutowego na lokatę (6.000 euro × 4,2943 zł/euro) + (3.000 euro × 4,3025 zł/euro): |
|
|||
a) "wypływ" z rachunku walutowego: | 38.673,30 zł | 13-9 | 13-1 | - |
b) "wpływ" na lokatę: | 38.673,30 zł | 13-5 | 13-9 | - |
2. Likwidacja lokaty: | |
|||
a) "wypływ" środków pieniężnych z lokaty: | 38.673,30 zł | 13-9 | 13-5 | - |
b) "wpływ" równowartości lokaty na rachunek walutowy: | 38.673,30 zł | 13-1 | 13-9 | - |
c) wpływ odsetek od lokaty: (12 euro × 4,25 zł/euro) | 51 zł | 13-1 | 75-0 | przychód podatkowy |
Księgowania: