W umowie o pracę w celu przygotowania zawodowego, którą zawarliśmy z młodocianym jest zapis, że nauka zawodu trwa od 1 września 2010 r. do dnia zdania egzaminu czeladniczego, nie dłużej jednak niż do 31 sierpnia br. Uczeń zdał egzamin czeladniczy 17 lipca br. Z którym dniem umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego przekształciła się w zwykłą umowę o pracę na czas nieokreślony? Jak zmienić uczniowi kod tytułu ubezpieczenia? Jak ustalić podstawę wymiaru składek ZUS, jeżeli powinno to nastąpić w lipcu br.?
Umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego zawierane są w terminie przyjęć kandydatów do zasadniczych szkół zawodowych. Jeśli młodociany nie dokształca się w szkole, umowa może zostać zawarta w innym terminie. Nauka zawodu młodocianego odbywana w zakładzie rzemieślniczym kończy się egzaminem przed komisją egzaminacyjną Izby Rzemieślniczej.
| Ważne: Po ukończeniu nauki zawodu umowa o pracę zawarta na czas nieokreślony trwa nadal, z tym że stosunek pracy należy dostosować do warunków powierzonej pracy. |
W treści umowy niezbędna jest zmiana stanowiska pracy zgodnie z wyuczonym zawodem oraz wynagrodzenia. Nowe warunki pracy i płacy należy ustalić w porozumieniu z pracownikiem w formie np. aneksu do umowy. Z pytania wynika, że młodociany ukończył naukę zawodu 17 lipca 2013 r. Zatem od 18 lipca br. należało przekształcić umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego w zwykłą umowę.
Generalnie pracownika zgłasza się do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 X X. Jeżeli jednak jest to pracownik młodociany, to właściwym kodem tytułu ubezpieczenia jest 01 20 X X. Ukończenie nauki zawodu i przekształcenie umowy w zwykłą umowę o pracę skutkuje zmianą kodu tytułu ubezpieczenia. Zmiany tej dokonuje się poprzez wyrejestrowanie z ubezpieczeń na druku ZUS ZWUA, a następnie ponowne zgłoszenie do ubezpieczeń na druku ZUS ZUA.
W przypadku, o którym mowa w pytaniu, pracodawca powinien wyrejestrować młodocianego z ubezpieczeń na druku ZUS ZWUA z kodem tytułu ubezpieczenia 01 20 X X z datą od 18 lipca 2013 r. i następnie z tą samą datą zgłosić do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego na druku ZUS ZUA z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 X X.
Młodocianemu w okresie nauki zawodu przysługuje wynagrodzenie obliczane w stosunku procentowym do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale, obowiązującego od pierwszego dnia następnego miesiąca po ogłoszeniu przez Prezesa GUS. Stosunek procentowy wynagrodzenia młodocianego w trzecim roku nauki wynosi nie mniej niż 6%.
W świetle powyższego młodocianemu do 17 lipca 2013 r. przysługiwało wynagrodzenie w wysokości nie niższej niż 6% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, o którym mowa wyżej. Natomiast od 18 lipca 2013 r. jego wynagrodzenie nie może być niższe niż 80% minimalnego wynagrodzenia. Zgodnie bowiem z art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. nr 200, poz. 1679 z późn. zm.) wysokość wynagrodzenia pracownika w okresie jego pierwszego roku pracy nie może być niższa niż 80% wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę. Do tego rocznego okresu pracy wlicza się wszystkie okresy, za które była opłacana składka na ubezpieczenie społeczne lub zaopatrzenie emerytalne, z wyłączeniem okresów zatrudnienia na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego.
Aby obliczyć wynagrodzenie przysługujące pracownikowi za lipiec br. przez analogię można zastosować przepis § 12 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy… (Dz. U. nr 62, poz. 289 z późn. zm.). Na jego podstawie ustala się godzinową stawkę wynagrodzenia pracownika z dwóch okresów danego miesiąca (przed i po zmianie), a następnie wylicza wynagrodzenie zasadnicze za ten miesiąc. W tym celu miesięczną stawkę wynagrodzenia dzieli się przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w danym miesiącu. Ustalone w powyższy sposób wynagrodzenie podlegało oskładkowaniu.
| Przykład |
Pracownik młodociany w III roku nauki miał określone wynagrodzenie w wysokości 6% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (od 1 czerwca do 31 sierpnia br. miesięcznie była to kwota 224,40 zł). Po zmianie warunków pracy i płacy, co nastąpiło 18 lipca br., jego wynagrodzenie wynosi 1.280 zł (80% minimalnego wynagrodzenia). Normatywny czas pracy w lipcu br. wynosił 184 godziny. Stawka godzinowa wynagrodzenia za okres pracy do 17 lipca br. wynosiła 1,22 zł (224,40 zł : 184 godz.), a od 18 lipca br. - 6,96 zł (1.280 zł : 184 godz.). Od 1 do 17 lipca br. pracownik przepracował 104 godziny, za które naliczono wynagrodzenie w kwocie 126,88 zł (104 godz. x 1,22 zł), a od 18 do 31 lipca br. - 80 godzin, za które przysługiwało wynagrodzenie w wysokości 556,80 zł (80 godz. x 6,96 zł). Ogółem za lipiec br. wynagrodzenie wyniosło 683,68 zł (126,88 zł + 556,80 zł).
W dokumentach rozliczeniowych sporządzonych za lipiec 2013 r. należało wykazać pracownika w dwóch blokach raportu ZUS RCA z kodem tytułu ubezpieczenia 01 20 X X oraz 01 10 X X i odpowiednio rozliczonymi składkami od uzyskanych w tym miesiącu wynagrodzeń.