Zespół szkolno-przedszkolny zatrudnia na podstawie mianowania nauczycielkę, przebywającą od 2011 r. na urlopie bezpłatnym, podczas którego uczy języka polskiego poza granicami naszego kraju. Raz w roku składa wniosek o taki urlop - ostatnio udzielony zakończy się 31 sierpnia 2020 r. Nauczycielka zapowiedziała, że zamierza wówczas odejść na emeryturę. Czy będzie jej przysługiwała odprawa emerytalna, jeżeli przejdzie na emeryturę bezpośrednio z urlopu bezpłatnego?
Nauczycielowi przysługuje odprawa emerytalna, jeśli spełnia warunki ustawowe do jej przyznania - również wtedy, gdy przed zakończeniem stosunku pracy ze względu na przejście na emeryturę przebywał na urlopie bezpłatnym.
Nauczyciel może otrzymać urlop bezpłatny dla celów naukowych, artystycznych, oświatowych, a także z innych ważnych przyczyn. Takie uprawnienie przysługuje mu na mocy art. 68 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2019 r. poz. 2215), dalej ustawy KN. Jest on udzielany przez dyrektora na umotywowany wniosek nauczyciela na czas określony, pod warunkiem że nie spowoduje to zakłócenia toku pracy szkoły, co wynika z § 12 ust. 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 19 grudnia 2000 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania nauczycielom urlopów... (Dz. U. z 2001 r. nr 1, poz. 5). Okresu przebywania na wymienionym urlopie nie wlicza się do okresów, od których zależą uprawnienia pracownicze (art. 174 § 2 K.p. w zw. z art. 91c ust. 1 ustawy KN).
| Ważne: Korzystanie z urlopu bezpłatnego nie przerywa stosunku pracy nauczyciela, lecz powoduje zawieszenie wykonywania wynikających z niego praw i obowiązków. |
Tak orzekł Sąd Najwyższy w postanowieniu z 25 marca 2014 r. (sygn. akt I PK 294/13), który co prawda odnosi się do art. 174 K.p., jednak ma zastosowanie także do nauczycieli na mocy art. 91c ust. 1 ustawy KN.
Nauczyciel ma zagwarantowane prawo do odprawy emerytalnej (rentowej) na podstawie art. 87 ustawy KN. Przepis ten w ust. 1 wymaga wypłaty odprawy w wysokości dwumiesięcznego ostatnio pobieranego wynagrodzenia w szkole będącej podstawowym miejscem pracy, o ile:
Nauczycielowi odpowiadającemu kryteriom wskazanym w dwóch pierwszych myślnikach, który przepracował w szkole co najmniej 20 lat, powinna być natomiast przyznana odprawa w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia ostatnio pobieranego w szkole będącej podstawowym miejscem jego pracy (art. 87 ust. 2 ustawy KN). W razie zbiegu prawa do obydwu odpraw, otrzyma on jedną - korzystniejszą. Co istotne, z art. 87 ustawy KN nie wynika obowiązek aktywnej realizacji stosunku pracy przed jego ustaniem ze względu na przejście nauczyciela na emeryturę, rentę czy świadczenie kompensacyjne. Odprawa emerytalna przysługuje zawsze, gdy spełnione zostaną warunki wskazane w jego treści. Przepis ten nie uzależnia również prawa do odprawy emerytalnej od określonego sposobu zakończenia nauczycielskiego stosunku pracy, ale od przejścia na emeryturę w związku z jego definitywnym ustaniem (por. wyrok SN z 6 grudnia 2001 r., sygn. akt I PKN 595/01). Nie ma zatem przeszkód, aby Czytelnik przyznał odprawę emerytalną nauczycielce w razie spełnienia kryteriów z art. 87 ustawy KN, jeżeli zespół szkolno-przedszkolny jest jej podstawowym miejscem pracy.
Zwracamy uwagę! Wobec braku definicji podstawowego miejsca pracy nauczyciela przyjmuje się, że jest to placówka oświatowa, którą nauczyciel wskaże. Zwykle taki status przypisuje się tej, w której nauczyciel ma najwyższy wymiar czasu pracy albo z którą najwcześniej nawiązał stosunek pracy. W wyroku z 15 października 2010 r. (sygn. akt III PK 9/10, OSNP 2012/1-2/7) Sąd Najwyższy rozstrzygnął, że podstawowym miejscem pracy nauczyciela zatrudnionego w dwóch szkołach, którego obydwa stosunki pracy zostały rozwiązane tego samego dnia w związku z przejściem na emeryturę, jest szkoła, w której nauczyciel jest wyżej wynagradzany i tylko od tej szkoły przysługuje mu odprawa emerytalna.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
