Przez 18 lat pracowałem w szczególnych warunkach jako traktorzysta w Państwowym Gospodarstwie Rolnym. Po osiągnięciu 60 lat wystąpiłem do ZUS o przyznanie wcześniejszej emerytury. ZUS odmówił mi tego świadczenia, ponieważ przedstawione świadectwo zawiera nieprawidłowe stanowisko. Zakład, w którym pracowałem, został zlikwidowany kilkanaście lat temu. Czy rzeczywiście różnica w nazwie stanowiska pracy, ma tak duże znaczenie?
Tak. Zgodnie z art. 184 ustawy emerytalnej, ubezpieczonym urodzonym po 31 grudnia 1948 r. przysługuje prawo do wcześniejszej emerytury po osiągnięciu wieku przewiedzianego w art. 32 tej ustawy. Co istotne, osoby te muszą na dzień 1 stycznia 1999 r. mieć spełnione łącznie następujące warunki:
Szczegółowy wykaz prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, o których mowa wyżej, został zawarty w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. nr 8, poz. 43 z późn. zm.), dalej rozporządzeniu.
| Ważne: Okresami pracy uzasadniającymi prawo do emerytury w obniżonym wieku są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy (§ 2 ust. 1 rozporządzenia). |
Wszystkie prace uznawane za pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze zostały wymienione w wykazach A i B stanowiących załącznik do rozporządzenia. Zatem aby ustalić czy dana praca jest pracą w szczególnych warunkach, należy w wykazie odnaleźć odpowiedni dział i przyporządkować rodzaj prac. Dodatkowo ministrowie lub kierownicy urzędów centralnych lub związków spółdzielczych dla podległych przedsiębiorstw określili w stosownych zarządzeniach wykaz stanowisk pracy. Oznacza to, że po przyporządkowaniu odpowiedniego rodzaju prac należy również sprawdzić prawidłowe określenie stanowiska pracy, na którym pracownik był zatrudniony w danej firmie. W wykazie A, w dziale VIII - "W transporcie i łączności" w punkcie 3 wymienione zostały "Prace kierowców ciągników, kombajnów lub pojazdów gąsienicowych". Sąd Najwyższy w uzasadnieniu do wyroku z 23 lutego 2017 r. (sygn. akt I UK 43/16) stwierdził, że: "(...) praca kierowcy ciągnika w transporcie i praca traktorzysty w rolnictwie, to nie są tożsame zatrudnienia w aspekcie możliwości jednakowej ich kwalifikacji jako pracy w szczególnych warunkach (...)". W kolejnym wyroku z 5 maja 2016 r. (sygn. akt III UK 132/15) wyjaśnił, iż: "(...) prace kierowcy ciągnika w transporcie i rolnictwie, mimo podobieństw, są różne, stąd też dla przyjęcia, iż praca kierowcy ciągnika w kółku rolniczym (...) może być zaliczona do pracy w szczególnych warunkach w transporcie o jakiej mowa pod poz. 3 działu VIII wykazu A, wymaga poczynienia ustaleń wskazujących na tożsamość stopnia narażenia osoby wykonującej tę pracę na ekspozycję czynników szkodliwych dla zdrowia w obydwu wymienionych branżach. (...)". Oznacza to, że pod pozycjami zamieszczonymi w wykazach wymienione zostały stanowiska przypisane konkretnym branżom i ma to istotne znaczenie dla kwalifikacji jako pracy w szczególnych warunkach. Sąd Najwyższy uważa, że gdyby praca traktorzysty miała swoje uzasadnienie jako praca w szczególnych warunkach wówczas ustawodawca ująłby ją w wykazie A w dziale X w rolnictwie i przemyśle rolno-spożywczym. Jeżeli tego nie uczynił oznacza to, że ta praca nie jest pracą w szczególnych warunkach.
Przedstawiony pogląd przyjął również ZUS, ustalając prawo do wcześniejszej emerytury.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
