Pracownik pełnoetatowy złożył pisemny wniosek o udzielenie mu 6-miesięcznego urlopu bezpłatnego. Czy pracodawca jest obowiązany odpowiedzieć pisemnie na ten wniosek? Czy może zażądać wcześniejszego powrotu pracownika do pracy, jeśli okoliczności prowadzenia normalnego toku produkcji będą tego wymagały?
Udzielanie urlopu bezpłatnego na wniosek pracownika uregulowano w art. 174 Kodeksu pracy (Dz. U. z 2018 r. poz. 917 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem, na pisemny wniosek pracownika pracodawca może mu udzielić urlopu bezpłatnego. Decyzja w tej sprawie zależy od swobodnego uznania pracodawcy, co oznacza, że nie jest on związany wnioskiem pracownika.
Pracownik zobligowany jest wystąpić o urlop bezpłatny w trybie art. 174 K.p. w formie pisemnej. Nie musi uzasadniać złożonego wniosku. Przy czym żaden przepis nie odnosi się do kwestii, czy w takiej samej formie odpowiedzi musi udzielić pracodawca. Zatem odpowiedź na wniosek może mieć także formę ustną. Jednak czasami sporządzenie pisemnego dokumentu w sprawie udzielenia pracownikowi urlopu bezpłatnego jest niezbędne w celach dowodowych. Dotyczy to sytuacji, gdy urlop ten jest udzielany na okres dłuższy niż 3 miesiące. Jak stanowi art. 174 § 3 K.p., przy udzielaniu urlopu bezpłatnego, dłuższego niż 3 miesiące, strony mogą przewidzieć dopuszczalność odwołania pracownika z urlopu z ważnych przyczyn. Zatem w przypadku wezwania pracownika do pracy przed zakończeniem urlopu bezpłatnego, pismo o jego udzieleniu będzie potwierdzeniem okresu, na który go udzielono.
W okresie korzystania z urlopu bezpłatnego przez pracownika prawa i obowiązki stron stosunku pracy ulegają zawieszeniu. Jednak stosunek pracy nie ulega rozwiązaniu (por. uzasadnienie do wyroku NSA w Warszawie z dnia 18 marca 1992 r., sygn. akt II SA 101/92). Pracownik nie świadczy wówczas pracy, a pracodawca nie wypłaca mu umówionego w umowie o pracę wynagrodzenia. Pracodawca ogranicza się w tym czasie do odnotowywania w ewidencji czasu pracy okresu korzystania przez pracownika z urlopu bezpłatnego.
Skorzystanie przez pracownika z urlopu bezpłatnego ma też swoje konsekwencje na gruncie uprawnień pracowniczych m.in. w zakresie wymiaru urlopu wypoczynkowego, a także stażu pracy. Po powrocie pracownika do pracy po trwającym co najmniej 1 miesiąc okresie urlopu bezpłatnego, z którego korzystał przed nabyciem w danym roku prawa do urlopu wypoczynkowego, pracownikowi przysługuje urlop wypoczynkowy w wymiarze proporcjonalnym do okresu pozostałego do końca danego roku kalendarzowego (w razie zatrudnienia na czas nie krótszy niż do końca danego roku) lub proporcjonalnym do okresu zatrudnienia w danym roku kalendarzowym (w razie zatrudnienia na czas krótszy). Jeżeli okres urlopu bezpłatnego przypadł po nabyciu przez pracownika prawa do urlopu w danym roku kalendarzowym, to wymiar urlopu pracownika powracającego do pracy w ciągu tego samego roku kalendarzowego ulega proporcjonalnemu obniżeniu (art. 1552 K.p.).
Ponadto okresu urlopu bezpłatnego nie wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze (art. 174 § 2 K.p.). Uwzględnieniu do tego stażu podlegają natomiast urlopy bezpłatne udzielone w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy na podstawie art. 1741 K.p. i w przypadkach określonych przez przepisy odrębne.
W omawianej sytuacji pracodawca nie musi udzielać pracownikowi odpowiedzi na wniosek w sprawie urlopu bezpłatnego w formie pisemnej, jednak dla celów dowodowych jest to wskazane. Może też odwołać go z tego urlopu przed jego zakończeniem z ważnych przyczyn, gdyż udziela go na okres dłuższy niż 3 miesiące.
 |
| ||||||||||||
|
||||||||||||
