Ustawodawca, ustalając zasady dotyczące dokonywania potrąceń ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego, jednocześnie wskazał kwotę wolną od potrąceń i egzekucji.
Określając możliwość stosowania potrąceń i egzekucji ze świadczeń o charakterze zarówno krótkoterminowym, jak i długoterminowym, przepisy z zakresu ubezpieczeń społecznych dokładnie precyzują, według jakich zasad płatnicy takich świadczeń, a więc płatnicy składek posiadający uprawnienia płatników zasiłków oraz organ rentowy, mogą dokonywać egzekucji i potrąceń. W myśl regulacji ustawowych:
Jeśli chodzi o kwoty wolne od potrąceń i egzekucji, to:
Tym samym, w związku z waloryzacją świadczeń emerytalno-rentowych począwszy od 1 marca 2025 r. wskaźnikiem waloryzacji wynoszącym 105,5%, kwoty wolne od potrąceń i egzekucji obowiązujące do 28 lutego 2025 r. zostały podwyższone o taki procent. Od 1 marca 2025 r. obowiązują zatem nowe ich wartości (patrz tabela). Kwoty te muszą być respektowane zarówno przez płatników składek uprawnionych do wypłaty zasiłków, jak i ZUS wypłacający świadczenia krótkoterminowe oraz długoterminowe.
Warto pamiętać, że nie wszystkie świadczenia podlegają omawianej egzekucji. Dla przykładu spod egzekucji wyłączone są dodatkowe świadczenia, a więc 13. emerytura.
| Rodzaj egzekwowanej należności przez organ rentowy | Obowiązująca kwota wolna od potrąceń | |
| od 1 marca 2024 r. do 28 lutego 2025 r. |
od 1 marca 2025 r. do 28 lutego 2026 r. |
|
| należności, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalnej wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi (sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie przykładowo należności alimentacyjnych) oraz należności, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 4 tej ustawy (tj. należności alimentacyjne potrącane na wniosek wierzyciela na podstawie przedłożonego przez niego tytułu wykonawczego) | 764,62 zł (681,97 zł × 112,12%) |
806,67 zł (764,62 zł × 105,5%) |
| należności, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 5 ustawy emerytalnej wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi (tj. sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż należności, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 3 ustawy emerytalnej) | 1.261,64 zł (1.125,26 zł × 112,12%) |
1.331,03 zł (1.261,64 zł × 105,5%) |
| należności, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 1-2d i pkt 6-9 ustawy emerytalnej (przykładowo: świadczenia wypłacane w kwocie zaliczkowej, kwoty świadczenia lub świadczeń podlegających rozliczeniu, kwoty nienależnie pobranych emerytur, rent i innych świadczeń z tytułu zaopatrzenia emerytalnego) | 1.009,33 zł (900,22 zł × 112,12%) |
1.064,84 zł (1.009,33 zł × 105,5%) |
| należności, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 10 ustawy emerytalnej (tj. należności z tytułu odpłatności za pobyt osób uprawnionych do świadczeń w domach pomocy społecznej, zakładach opiekuńczo-leczniczych/pielęgnacyjno-opiekuńczych, na wniosek dyrektorów tych placówek) | 305,84 zł (272,78 zł × 112,12%) |
322,66 zł (305,84 zł × 105,5%) |
| ||||||||||||
|
||||||||||||
