Mam złożyć zeznania jako świadek przestępstwa. Nie chcę jednak, aby informacje o mnie dotarły do oskarżonego. Jest on moim sąsiadem. Czy mogę domagać się ukrycia moich danych osobowych w aktach sprawy?
W szczególnej sytuacji istnieje taka możliwość. Trzeba jednak spełnić odpowiednie warunki, złożyć stosowny wniosek. Co ważne, nie można od decyzji właściwego organu uzależniać tego, czy się stawi do sądu bądź przed inny organ i złoży zeznania. Zasadniczo bowiem każda osoba wezwana w charakterze świadka musi wykonać swój obowiązek. Jeśli tego nie zrobi, zostaną podjęte wobec niej stosowne czynności mające na celu zmobilizowanie jej. Niemniej jednak, jeżeli zachodzi uzasadniona obawa użycia przemocy lub groźby bezprawnej wobec świadka lub osoby najbliższej w związku z jego czynnościami, może on zastrzec dane dotyczące miejsca zamieszkania do wyłącznej wiadomości prokuratora lub sądu. Pisma procesowe doręcza się wówczas do instytucji, w której świadek jest zatrudniony, lub na inny wskazany przez niego adres. Stanowi o tym art. 191 § 3 Kodeksu postępowania karnego (Dz. U. z 1997 r. nr 89, poz. 555 ze zm.).
Kolejny przepis przewiduje, że gdy zachodzi uzasadniona obawa niebezpieczeństwa dla życia, zdrowia, wolności albo mienia w znacznych rozmiarach świadka lub osoby dla niego najbliższej, sąd, a w postępowaniu przygotowawczym prokurator, może wydać postanowienie o zachowaniu w tajemnicy okoliczności umożliwiających ujawnienie tożsamości świadka, w tym danych osobowych, jeżeli nie mają one znaczenia dla rozstrzygnięcia w sprawie. Postępowanie w tym zakresie toczy się bez udziału stron i objęte jest tajemnicą jako informacja niejawna o klauzuli tajności "tajne" lub "ściśle tajne". W postanowieniu pomija się okoliczności, które mogłyby pozwolić na ustalenie tożsamości świadka. Pozostają one wówczas wyłącznie do wiadomości sądu i prokuratora, a gdy zachodzi konieczność - również funkcjonariusza policji prowadzącego postępowanie. Protokół przesłuchania świadka wolno udostępniać oskarżonemu lub obrońcy tylko w sposób uniemożliwiający ujawnienie wspomnianych "wrażliwych" informacji.
Podobna ochrona służy, gdy świadkowi mają być przedstawione rzeczy bądź osoby do okazania, w celu rozpoznania. W sytuacji gdy istnieje taka potrzeba, czynności okazania można przeprowadzić również w taki sposób, aby nie było możliwości rozpoznania osoby przesłuchiwanej przez osobę rozpoznawaną. Jest to tzw. okazanie z ukrycia. Czytelnik swoją prośbę w tym zakresie powinien zgłosić podmiotowi, który prowadzi przesłuchanie (np. prokuratorowi).
|