Spółka w 2023 r. sprzedała kontrahentowi z Niemiec środek trwały (maszynę produkcyjną). Do dnia bilansowego kontrahent uregulował 80% należności. W wyniku tej transakcji spółka naliczyła różnice kursowe na dzień wpłaty należności oraz dokonała wyceny bilansowej niezapłaconej części. Jak zaprezentować tę transakcję w rachunku przepływów pieniężnych sporządzanym metodą pośrednią?
| Wpływy uzyskane ze sprzedaży środka trwałego zalicza się do przepływów działalności inwestycyjnej. Jeżeli spółka sporządza rachunek przepływów pieniężnych metodą pośrednią, to wynik ze sprzedaży środka trwałego oraz różnice kursowe związane z tą transakcją podlegają wyłączeniu z przepływów pieniężnych działalności operacyjnej. |
Szczegółowe zasady sporządzania rachunku przepływów pieniężnych określa Krajowy Standard Rachunkowości nr 1 "Rachunek przepływów pieniężnych" (KSR nr 1).
Rachunek przepływów pieniężnych można sporządzać metodą bezpośrednią lub pośrednią. Metoda pośrednia polega na tym, że wynik finansowy netto roku obrotowego koryguje się o pozycje niepowodujące zmian stanu środków pieniężnych lub ich ekwiwalentów, jak też o wyniki innych działalności niż operacyjna oraz elementy pieniężne wyniku, które zalicza się do właściwych rodzajów działalności (inwestycyjnej, finansowej). Celem tych korekt jest doprowadzenie wyniku finansowego netto - do wyniku "kasowego", tj. do wartości przepływów pieniężnych netto z działalności operacyjnej.
KSR nr 1 wskazuje, iż transakcje związane ze zbyciem środków trwałych zalicza się do działalności inwestycyjnej. Zatem w przypadku sporządzania rachunku przepływów pieniężnych metodą pośrednią wymagana jest w tym przypadku korekta zysku netto w działalności operacyjnej.
Ze wskazówek zawartych w pkt 8.4 KSR nr 1, dotyczącym ustalania poszczególnych pozycji przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej metodą pośrednią wynika, iż wynik ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych i inwestycji (tu: sprzedaży środka trwałego) prezentuje się w korektach w pozycji A.II.4. "Zysk (strata) z działalności inwestycyjnej". Zysk prezentuje się ze znakiem minus, a stratę ze znakiem plus. Jeżeli transakcja sprzedaży środka trwałego była wyrażona w walucie obcej, to różnice kursowe (zrealizowane i niezrealizowane) również wchodzą w zakres korekty, którą ujmuje się w pozycji A.II.2. "Zyski (straty) z tytułu różnic kursowych". Jak wynika z opisu do tej pozycji, różnice kursowe zrealizowane, powstałe w toku innych niż operacyjna rodzajów działalności, są wykazywane w przepływach pieniężnych tej działalności, której dane zdarzenie dotyczy. Dokonywana jest zatem korekta wyniku finansowego (różnice dodatnie ze znakiem minus, różnice ujemne ze znakiem plus), a następnie przepływy pieniężne z tytułu tych różnic są wykazywane odpowiednio w działalności inwestycyjnej lub finansowej, ze znakiem zgodnym z charakterem przepływu (różnice kursowe dodatnie ze znakiem plus, różnice kursowe ujemne ze znakiem minus). Różnice, o których mowa, są wykazywane łącznie z kwotą operacji, która je spowodowała. Również niezrealizowane różnice kursowe (naliczone memoriałowo) niedotyczące działalności operacyjnej podlegają korekcie (niezrealizowane zyski ze znakiem minus, niezrealizowane straty ze znakiem plus). Ze względu na niepieniężny charakter tych różnic nie są one uwzględniane w przepływach działalności inwestycyjnej lub finansowej.
Z kolei z opisu do pozycji A.II.7. "Zmiana stanu należności" wynika, iż pozycja ta nie obejmuje zmian należności dotyczących działalności inwestycyjnej, np. z tytułu sprzedaży środków trwałych.
Przykład
I. Założenia:
II. Dekretacja:
| Opis operacji | Kwota | Konto | |
| Wn | Ma | ||
| 1. FS - faktura dokumentująca sprzedaż środka trwałego: 16.000 EUR × 4,3494 zł/EUR = | 69.590,40 zł | 24-9 | 76-0 |
| 2. LT - wyksięgowanie środka trwałego z ewidencji: | |||
| a) wartość początkowa | 120.000,00 zł | 01 | |
| b) dotychczasowe umorzenie | 70.000,00 zł | 07-1 | |
| c) wartość nieumorzona | 50.000,00 zł | 76-1 | |
| 3. WB - wpływ środków na rachunek walutowy: 12.800 EUR × 4,3366 zł/EUR = | 55.508,48 zł | 13-1 | 24-9 |
| 4. PK - ustalenie różnic kursowych z tytułu wpłaty: 12.800 EUR × (4,3494 zł/EUR - 4,3366 zł/EUR) = | 163,84 zł | 75-1 | 24-9 |
| 5. PK - wycena należności na dzień bilansowy: 3.200 EUR × (4,3494 zł/EUR - 4,3480 zł/EUR) = | 4,48 zł | 75-1 | 24-9 |
III. Księgowania:
Operacje przedstawione w przykładzie wpłynęły na pozycje bilansu następująco:
IV. Fragment rachunku przepływów pieniężnych sporządzonego za 2023 r. metodą pośrednią, według załącznika nr 1 do ustawy o rachunkowości:
| Pozycja | Wyszczególnienie | Dane za 2023 r. (w zł) |
| A. | Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej | |
| I. | Zysk (strata) netto | 19.422,08 |
| II. | Korekty razem | - 19.422,08 |
| 2. | Zyski (straty) z tytułu różnic kursowych | 168,32 |
| 4. | Zysk (strata) z działalności inwestycyjnej | - 19.590,40 |
| 7. | Zmiana stanu należności | 0,00 |
| III. | Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej (I +/ - II) | 0,00 |
| B. | Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej | |
| I. | Wpływy | 55.508,48 |
| 1. | Zbycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych | 55.508,48 |
| III. | Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej (I - II) | 55.508,48 |
| ||||||||||||
|
||||||||||||
