Postanowieniem z dnia 14 lutego 2024 r., sygn. akt III USKP 44/23, Sąd Najwyższy przekazał do rozstrzygnięcia powiększonemu składowi Sądu Najwyższego następujące zagadnienia prawne:
1) czy w sprawie z odwołania od decyzji odmawiającej prawa do renty z uwagi na brak niezdolności do pracy (art. 57 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 12 i art. 13 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, zwanej ustawą emerytalną) sąd jest uprawniony do przyznania renty szkoleniowej z art. 60 ust. 1 tej ustawy?
2) w przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie pierwsze, czy sąd jest uprawniony do zmiany zaskarżonej decyzji organu i przyznania prawa do renty szkoleniowej od złożenia wniosku o rentę z tytułu niezdolności do pracy, czy też prawo do renty szkoleniowej powinno być przyznane od uprawomocnienia się wyroku?
W stanie faktycznym sprawy będącej przedmiotem rozpoznania w dniu 29 marca 2018 r. ubezpieczony złożył w ZUS wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy. Organ w dniu 5 lipca 2018 r. wydał decyzję odmowną, gdyż nie uznał wnioskodawcy za niezdolnego do pracy. Po rozpoznaniu odwołania ubezpieczonego Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 3 września 2020 r., sygn. akt V U 1596/18, zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał wnioskodawcy prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 1 marca 2018 r. do daty uprawomocnienia się wyroku oraz prawo do renty szkoleniowej od daty uprawomocnienia się wyroku na okres sześciu miesięcy. Wyrok SO organ rentowy zaskarżył apelacją. W wyroku z dnia 12 stycznia 2022 r., sygn. akt III AUa 1864/20, Sąd Apelacyjny m.in. zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu prawo do renty szkoleniowej od 1 marca 2018 r. do 12 lipca 2022 r. Organ rentowy zaskarżył wyrok SA skargą kasacyjną przede wszystkim w części dotyczącej przyznania wnioskodawcy prawa do renty szkoleniowej od 1 marca 2018 r. do 11 stycznia 2022 r.
SN, rozpoznając skargę kasacyjną uznał, że wyłoniły się zagadnienia prawne przedstawione w sentencji postanowienia budzące poważne wątpliwości, dlatego odroczył wydanie orzeczenia i przekazał te zagadnienia do rozstrzygnięcia powiększonemu składowi tego Sądu.
Dokonując szczegółowej analizy, SN zwrócił uwagę, że prawo do renty szkoleniowej może nabyć ubezpieczony, który nie spełnia medycznych kryteriów uzyskania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W takiej sytuacji w przypadku ubezpieczonego, który na skutek wypadku przy pracy utracił możliwość wykonywania dotychczasowej pracy, ZUS powinien w pierwszej kolejności ocenić prawo do renty szkoleniowej i niezwłocznie ją przyznać na krótki okres 6 miesięcy. Interpretacji takiej nie przyjmuje jednak na ogół organ rentowy, odmawiając ubezpieczonym zarówno prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, jak i kontestując ustalenie prawa do renty szkoleniowej w postępowaniu sądowym.
Wobec tak ustalonego stanu faktycznego SN w składzie 7 sędziów w dniu 27 listopada 2024 r. podjął uchwalę (sygn. akt III UZP 1/24) wskazując, że w sprawie z odwołania od decyzji odmawiającej prawa do renty z uwagi na brak niezdolności do pracy (art. 57 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 12 i art. 13 ustawy emerytalnej) w przypadku ustalenia celowości przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie - sąd jest uprawniony do przyznania renty szkoleniowej (art. 60 ust. 1 tej ustawy) na okres 6 miesięcy od uprawomocnienia się wyroku i prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy na okres wsteczny od złożenia wniosku o świadczenie.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
