Facebook

Jak szukać?»

Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Firma  »  Spółki  »   Identyfikacja klienta przez instytucję obowiązaną
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Identyfikacja klienta przez instytucję obowiązaną

Gazeta Podatkowa nr 74 (1845) z dnia 16.09.2021
Ewelina Mentel-Wyrzychowska

Instytucje obowiązane muszą wdrożyć i realizować specjalne procedury przeciwdziałania praniu pieniędzy. Poza przygotowaniem odpowiedniej dokumentacji do obowiązków instytucji obowiązanych należy stosowanie wobec klientów środków bezpieczeństwa finansowego. W szczególności chodzi tu o ocenę klientów, w tym ich identyfikację oraz weryfikację ich tożsamości, a także identyfikację beneficjenta rzeczywistego klienta.

Przeciwdziałanie praniu pieniędzy

Instytucje obowiązane (IO) stanowią jeden z elementów polskiego systemu przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Katalog IO zawarty jest w art. 2 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz. U. z 2021 r. poz. 1132 ze zm.), zwanej dalej ustawą. O jego rozszerzeniu z dniem 31 lipca 2021 r. pisaliśmy m.in. w GP nr 60 z 2021 r., na str. 17. Do obowiązków IO zalicza się m.in. konieczność:

  • stosowania środków bezpieczeństwa finansowego (zwane środkami BF) w zakresie i z intensywnością uwzględniającymi rozpoznane ryzyko prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu związane ze stosunkami gospodarczymi lub z transakcją okazjonalną oraz jego ocenę,
  • dokumentowania zastosowanych środków BF.

Zasady stosowania środków BF muszą być ujęte w wewnętrznej procedurze instytucji obowiązanej (art. 50 ust. 2 ustawy).

Środki BF, czyli jakie?

Środki BF wymienione są w art. 34 ustawy. Obejmują one m.in.:

  • identyfikację klienta oraz weryfikację jego tożsamości,
  • identyfikację beneficjenta rzeczywistego (kto jest beneficjentem rzeczywistym zarówno w przypadku m.in. osób prawnych, jak i osób fizycznych, określa art. 2 ust. 2 pkt 1 ustawy) oraz podejmowanie uzasadnionych czynności w celu:

a) weryfikacji jego tożsamości,

b) ustalenia struktury własności i kontroli - w przypadku klienta będącego osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej (od 31 października 2021 r. także w przypadku klienta będącego trustem).

Gdy za klienta działają inne osoby, np. pełnomocnicy, a w przypadku spółki jej reprezentanci, wówczas IO, stosując wskazane środki BF, identyfikują osobę upoważnioną do działania w imieniu klienta oraz weryfikują jej tożsamość i umocowanie do działania w imieniu klienta.

Identyfikacja i weryfikacja

Identyfikacja w omawianych przepisach polega na ustaleniu określonych danych o kliencie (patrz ramka), a także beneficjencie rzeczywistym/osobie upoważnionej do działania w imieniu klienta (zob. art. 36 ust. 2-3 ustawy).

Z kolei weryfikacja tożsamości klienta, osoby upoważnionej do działania w jego imieniu oraz beneficjenta rzeczywistego polega na potwierdzeniu ustalonych danych identyfikacyjnych na podstawie:

  • dokumentu stwierdzającego tożsamość osoby fizycznej,
  • dokumentu zawierającego aktualne dane z wyciągu z właściwego rejestru (np. z KRS) lub innych dokumentów, danych lub informacji pochodzących z wiarygodnego i niezależnego źródła.

Stanowi o tym art. 37 ustawy. Z dniem 31 października 2021 r. otrzyma on nowe brzmienie. W świetle nowej treści tej regulacji rozszerzone zostaną obowiązki IO w przypadku identyfikacji beneficjenta rzeczywistego w określonych okolicznościach (por. art. 37 ust. 2 ustawy, w brzmieniu od 31 października 2021 r.). Co istotne, IO identyfikując beneficjentów rzeczywistych oraz podejmując uzasadnione czynności w celu m.in. weryfikacji ich tożsamości (tj. stosując środki BF, o których mowa w art. 34 ust. 1 pkt 2 ustawy), nie będą mogły polegać wyłącznie na informacjach pochodzących z Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych lub rejestru innego państwa członkowskiego będącego odpowiednikiem CRBR. Innymi słowy, zaczerpnięcie informacji z CRBR to jeden z obowiązków, poza tym IO od 31 października 2021 r. będą musiały we własnym zakresie ustalić informacje o beneficjentach rzeczywistych klienta. W razie rozbieżności między informacjami zgromadzonymi w CRBR a ustalonymi przez IO informacjami IO będą miały obowiązek odnotować rozbieżności i podjąć czynności w celu wyjaśnienia przyczyn tych rozbieżności. W przypadku potwierdzenia odnotowanych rozbieżności instytucja obowiązana będzie musiała przekazać organowi właściwemu w sprawach Rejestru zweryfikowaną informację o tych rozbieżnościach wraz z uzasadnieniem i dokumentacją dotyczącą odnotowanych rozbieżności (art. 61a ust. 1-2 ustawy, w brzmieniu od 31 października 2021 r.).

Kopia dowodu osobistego w dokumentacji

IO na potrzeby stosowania środków bezpieczeństwa finansowego mogą przetwarzać informacje zawarte w dokumentach tożsamości klienta i osoby upoważnionej do działania w jego imieniu oraz sporządzać ich kopie. Przewiduje tak art. 34 ust. 4 ustawy. Regulacja ta stanowi dla IO podstawę prawną do kopiowania np. dowodów osobistych klientów czy osób upoważnionych do działania w ich imieniu.

Przed nawiązaniem stosunków gospodarczych lub przeprowadzeniem transakcji okazjonalnej IO informują klienta o przetwarzaniu jego danych osobowych, w szczególności o obowiązkach IO wynikających z ustawy w zakresie przetwarzania tych danych.

Kiedy stosować środki BF?

Instytucje obowiązane muszą stosować środki BF wobec klientów w sytuacjach opisanych w art. 35 ustawy, m.in. w przypadku nawiązywania stosunków gospodarczych. Przykładowo biuro rachunkowe powinno zastosować środki BF przed zawarciem umowy o usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych lub od 31 lipca 2021 r. w przypadku usługowego prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (zob. też art. 39 ustawy). W świetle art. 35 ust. 2 ustawy IO stosują środki BF również w odniesieniu do klientów, z którymi utrzymują stosunki gospodarcze, z uwzględnieniem rozpoznanego ryzyka prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu, w szczególności gdy doszło do zmiany uprzednio ustalonego charakteru lub okoliczności stosunków gospodarczych (od 31 października 2021 r. art. 35 ust. 2 ustawy będzie wskazywał także inne sytuacje wymagające zastosowania środków BF).

IO w określonych okolicznościach stosują uproszczone albo wzmożone środki BF (por. m.in. art. 42 i art. 43 ustawy).

Identyfikacja klienta

1. W przypadku klienta będącego osobą fizyczną jego identyfikacja polega na ustaleniu:
  a) imienia i nazwiska,
  b) obywatelstwa,
  c) numeru PESEL lub daty urodzenia - w przypadku gdy nie nadano numeru PESEL, oraz państwa urodzenia,
  d) serii i numeru dokumentu stwierdzającego tożsamość osoby,
  e) adresu zamieszkania - w przypadku posiadania tej informacji przez instytucję obowiązaną,
  f) nazwy (firmy), numeru identyfikacji podatkowej (NIP) oraz adresu głównego miejsca wykonywania działalności gospodarczej - w przypadku osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą.
2. W przypadku klienta będącego osobą prawną lub jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej jego identyfikacja polega na ustaleniu:
  a) nazwy (firmy),
  b) formy organizacyjnej,
  c) adresu siedziby lub adresu prowadzenia działalności,
  d) NIP, a w przypadku braku takiego numeru - państwa rejestracji, rejestru handlowego oraz numeru i daty rejestracji,
  e) danych identyfikacyjnych (imienia, nazwiska, numeru PESEL lub daty urodzenia - w przypadku gdy nie nadano numeru PESEL, oraz państwa urodzenia) osoby reprezentującej tę osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej.
Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Spółki - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.