Czy zakład z siedzibą w Cieszynie może określić w umowie o pracę, iż miejscem wykonywania pracy będzie np. Warszawa? Czy w takiej sytuacji wyjazd pracownika z Warszawy do Cieszyna (do siedziby pracodawcy) będzie podróżą służbową?
Zgodnie z art. 29 § 1 K.p., umowa o pracę zawiera m.in. miejsce wykonywania pracy. Przepisy Kodeksu pracy nie precyzują w jaki sposób należy je wskazać. Przyjmuje się, że jest to miejsce gdzie pracownik faktycznie świadczy pracę. Może się ono pokrywać z siedzibą pracodawcy, ale nie musi. Jak uznał Sąd Najwyższy w wyroku z 1 kwietnia 1985 r. (sygn. akt I PR 19/85, OSP 1986/3/46): "Należy odróżnić »miejsce pracy« pracownika od »siedziby zakładu pracy«. (...)". W sytuacji opisanej w pytaniu, pracodawca może zatem ustalić miejsce wykonywania pracy przez pracownika w Warszawie (jeśli faktycznie tam świadczy pracę), mimo że siedziba firmy mieści się w Cieszynie.
Ogólnie pod pojęciem miejsca pracy rozumie się bądź stały punkt w znaczeniu geograficznym, bądź pewien oznaczony obszar, strefę określoną granicami jednostki administracyjnej podziału kraju lub w inny dostatecznie wyraźny sposób, w którym ma nastąpić dopełnienie świadczenia pracy (por. ww. wyrok SN z 1 kwietnia 1985 r.).
| Ważne: Miejsce pracy powinno być tak ustalone, by pracownik miał możliwość realizacji zadań, wliczając w to czas dojazdu do miejsca ich wykonywania, w ramach umówionej dobowej i tygodniowej normy czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym (por. wyrok SN z 11 kwietnia 2001 r., sygn. akt I PKN 350/00, OSNP 2003/2/36). |
Strony, określając to miejsce, mogą wskazać konkretny adres zakładu pracy, w którym pracownik wykonuje swoje obowiązki bądź też wyodrębniony geograficznie lub administracyjnie obszar. Sposób określenia miejsca pracy musi być jednak zawsze powiązany z rodzajem pracy (por. ww. wyrok SN z 11 kwietnia 2001 r.). Jak wynika z uzasadnienia uchwały Sądu Najwyższego z 9 grudnia 2011 r. (sygn. akt II PZP 3/11, OSNP 2012/15-16/186), punktowe (adresowe) miejsce pracy właściwe jest dla tych pracowników, którzy wykonują pracę ze swej natury związaną ze stałym miejscem (np. robotnicy fabryczni lub pracownicy biurowi). Natomiast obszarowe oznaczenie miejsca świadczenia pracy będzie właściwe w odniesieniu do prac, które wymagają ciągłego przemieszczania się, czyli u pracowników mobilnych.
Określenie miejsca pracy istotne jest dla ustalenia, kiedy pracownik jest w podróży służbowej w rozumieniu art. 775 § 1 K.p. Zgodnie z tym przepisem pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową. Definicja ta może budzić pewne wątpliwości interpretacyjne. Jedna z nich spowodowana jest użyciem w niej pojęcia "stałe miejsce pracy", podczas gdy art. 29 K.p. regulujący treść umowy o pracę posługuje się pojęciem "miejsce wykonywania pracy". W uchwale siedmiu sędziów z 19 listopada 2008 r. (sygn. akt II PZP 11/08, OSNP 2009/13-14/166) Sąd Najwyższy wyjaśnił, że oba pojęcia znaczą to samo. Uznał bowiem, że użyte w art. 775 K.p. pojęcie "stałe miejsce pracy" odpowiada pojęciu "miejsce wykonywania pracy" z art. 29 § 1 pkt 2 K.p., a więc miejscu pracy wskazanym w umowie o pracę.
Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z 24 listopada 1999 r. (sygn. akt SA/Sz 1780/98) o podróży służbowej oraz o należnościach z tytułu jej odbywania (dietach, kosztach podróży) decyduje to, że określone zadanie w ramach świadczonej pracy wykonywane jest poza miejscem ustalonym w umowie o pracę jako miejscem jej wykonywania. Oznacza to, że w sytuacji, gdy firma ma siedzibę w Cieszynie, a pracownik pracuje w jej filii w Warszawie, wyjazd z Warszawy do Cieszyna będzie podróżą służbową. Pracownik udaje się bowiem na polecenie pracodawcy i w celu wykonania zleconego mu incydentalnie przez pracodawcę zadania poza swoje, ustalone w umowie o pracę, miejsce pracy.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
