Przepisy ustawy o rehabilitacji przewidują kilka wyjątków od zasady obowiązkowych wpłat na rzecz PFRON. Przede wszystkim z wpłat zwolnieni są ci pracodawcy, którzy zatrudniają mniej niż 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy. Natomiast pracodawcy, którzy muszą dokonywać miesięcznych wpłat na PFRON z tytułu niezatrudniania odpowiedniej liczby osób niepełnosprawnych, mogą obniżyć wysokość kwoty podlegającej wpłacie. Możliwość taką przewiduje art. 22 ustawy o rehabilitacji. Od lipca 2016 roku zmienią się przepisy w tej kwestii.
Jak wynika z art. 22 ust. 1 ustawy o rehabilitacji, obowiązkowe wpłaty na PFRON ulegają obniżeniu z tytułu zakupu usługi (z wyłączeniem handlu) lub produkcji pracodawcy (tzw. sprzedającego) zatrudniającego co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy i osiągającego wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych zaliczanych do znacznego stopnia niepełnosprawności lub osób niewidomych, psychicznie chorych lub upośledzonych umysłowo lub osób z całościowymi zaburzeniami rozwojowymi lub epilepsją zaliczonymi do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, w wysokości co najmniej 30%.
Aby prawidłowo wyliczyć wysokość ulgi we wpłacie na PFRON, pracodawca powinien zrobić to według następującego wzoru:
KO = (Pk/Po) × (Wzu/ZON) × (ZON-0,06 × ZOG)
gdzie:
KO - | kwota obniżenia we wpłatach na PFRON, |
Pk - | przychód ze sprzedaży własnych usług (z wyłączeniem handlu) lub produkcji, zrealizowanych w danym miesiącu na rzecz pracodawcy zobowiązanego do wpłat, |
Po - | przychód ogółem ze sprzedaży własnych usług (z wyłączeniem handlu) lub produkcji sprzedającego, zrealizowanych w danym miesiącu, |
kwota wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych uprawnionego sprzedającego zaliczonych do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, pomniejszonych o należne od nich składki na ubezpieczenia społeczne, | |
ZON - | stan zatrudnienia niepełnosprawnych pracowników (ogółem) uprawnionego sprzedającego (w etatach), |
stan zatrudnienia ogółem uprawnionego sprzedającego (w etatach). |
Aby pracodawca mógł wystawić informację o kwocie obniżenia we wpłatach na PFRON, nie musi posiadać statusu zakładu pracy chronionej.
Obniżenie wpłat na PFRON ograniczone jest pewnymi dodatkowymi warunkami, które pracodawca - beneficjent ulgi, musi wziąć pod uwagę dokonując obniżenia swoich wpłat. Polegają one na tym, iż w przypadku, gdy kwota obniżenia przewyższa:
1) wartość zrealizowanej produkcji lub usługi, obniżenie wpłaty przysługuje tylko do wysokości kwoty określonej na fakturze,
2) wysokość 80% wpłaty na Fundusz, do której obowiązany jest nabywca w danym miesiącu, różnicę zalicza się na obniżenie wpłaty z tego tytułu w następnych miesiącach.
Przysługująca, a niewykorzystana kwota obniżenia może być uwzględniana we wpłatach na Fundusz przez okres nie dłuższy niż 12 miesięcy, licząc od dnia uzyskania informacji o kwocie obniżenia.
Na mocy ustawy z dnia 25 września 2015 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych od 1 lipca 2016 r. zaczną obowiązywać zmienione przepisy dotyczące możliwości wystawiania informacji o kwotach obniżenia we wpłatach na PFRON.
Celem wprowadzonych zmian jest uszczelnienie systemu korzystania z obniżeń wpłat na PFRON.
Ustawa wprowadza obowiązek udokumentowania fakturą zakupu produkcji lub usługi od pracodawców uprawnionych do wystawiania informacji o kwocie obniżenia. Warunkiem skorzystania z obniżenia wpłat na PFRON jest uregulowanie płatności w terminie i udokumentowanie kwoty obniżenia przez nabywcę. Ustawa określa również obowiązki sprzedającego w zakresie ewidencji wystawionych informacji o kwocie obniżeń. Doprecyzowany został zapis ograniczający maksymalną wysokość wynagrodzenia pracowników o znacznym i umiarkowanym stopniu niepełnosprawności do wysokości najniższego wynagrodzenia. Ma to na celu uproszczenie zasad obliczania wysokości ulgi i monitorowania prawidłowości jej obliczania.
Najważniejsza zmiana wynikająca z nowej ustawy to obniżenie wpłaty na Fundusz do maksymalnie 50% wysokości wpłaty, do której obowiązany jest nabywca w danym miesiącu. W obecnym brzmieniu art. 22 ustawy o rehabilitacji pracodawca może obniżyć składkę na PFRON do wysokości 80% wpłaty na Fundusz.
Przykład Pracodawca zobowiązany do wpłat na PFRON zakupił w październiku 2015 r. usługę ochrony w ZPChr zrealizowaną w tym samym miesiącu. Terminowo zapłacił za tę usługę 100.000 zł netto. Ogólny przychód ZPChr z tytułu sprzedaży własnych usług wyniósł 250.000 zł netto. ZPChr zatrudniał - w przeliczeniu na etaty - ogółem 25 pracowników, z tego 10 etatów zajmowały osoby niepełnosprawne, w tym 7,5 osoby o znacznym i umiarkowanym stopniu niepełnosprawności (ze szczególnymi schorzeniami). Kwota wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych po pomniejszeniu o składki na ubezpieczenia społeczne wyniosła ogółem 40.645 zł, z tego wynagrodzenia osób niepełnosprawnych 22.450 zł, w tym wynagrodzenia osób ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności 15.000 zł. Wyliczona kwota ulgi we wpłacie na PFRON, którą pracodawca przedstawi w informacji przekazanej kontrahentowi wyniesie: 5.100 zł [tj. 100.000/250.000 × 15.000/10 × (10 - 0,06 × 25)] |
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 27.08.1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011 r. nr 127, poz. 721 ze zm.)
|